Бидэнтэй нэгдэх

Чөлөөт бүс

Тоть үнэхээр гайхамшигтай төрмөл авьяастан...

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Бид кино, онигооноос тоть гэдэг амьтан хүнийг дууриан авиа гаргаж, ярьдгийг олонтаа харж, сонсдог. Тэгвэл тоть үнэхээр ийм төрмөл авьяастай гэнэ шүү. Ямар нэгэн юмнаас гарсан авиа болон хүний ярьж байгаа үгийг дуурайн хэлж чаддаг болохоор тоть шувууг тэжээх сонирхолтой хүн олон байдаг. 

Тоть шувуу Австрали, Индонез, Зүүн өмнөд Ази, Энэтхэг, Африк тивийн цөлөөс бусад хэсэг, Өмнөд америк, Мексикийн хэсэг нутагт хамгийн ихээр тархсан байдаг. Тоть шувуу үржлийнхээ үед унасан, ялзарсан модны хожуул, хонгилыг ухаж тэндээ үүр засч өндөглөдөг байна.

Жижиг тоть 18-19 хоног, том тоть 40-өөс дээш хоног өндгөө дардаг. Жижиг тоть 30-50 хоногт, том тоть гурван сарын дараа үүрнээсээ нисдэг. Тоть шувууны нэг гэм нь жимсний мод, тариалангийн талбайг сүргээрээ сүйтгэдэг явдал бөгөөд үүнээс болж Австрали, Африкт ихээр устгадаг байжээ. Харин одоо бол тотийг устгахыг хуулиар хорьсон.

Учир нь хүмүүс энэ шувууг ихэд сонирхож байгаль дээрээс нь барьж, гэрийн нөхцөлд тэжээдэг болсонтой холбон тайлбарлаж болох юм. Ялангуяа том тотийг ихээр сонирхон барьдаг болсноос өдгөө ховорджээ. Гэхдээ ихэнх том тоть олон улсын ховордсон ан амьтныг худалдаалах конвенцийн хавсралтад орсон болохоор "Улаан ном"-д оржээ. Харин жижиг тоть дотроо Австралийн долгионт тоть нь манай улсад сүрэглэн нисдэг болжмор шиг хэдэн зуугаараа сүрэглэн байдаг ажээ. 

Тоть шувууны арга эвийг олж чадах юм бол тэжээхэд хамгийн амар шувуунд тооцогддог. Аливаа зүйлийг сурахдаа ч гаргуун. Тиймээс тотийг "циркийн жүжигчин" болгох тохиолдол олонтаа. Хоол тэжээлийн тухайд ногоо, навч, жимсээр хооллодог бөгөөд гэрт тэжээж байгаа нөхцөлд заавал ногоо өгч байх хэрэгтэй гэнэ. Лууван, алим, байцаа гээд хүний өдөр тутамд хэрэглэдэг бүхий л төрлийн хүнсний ногоо, жимс жимсгэнийг амтархан зооглодог байна.

Мөн дэвтээсэн талх, чанасан төмс зэргийг ч өгч болно. Гэхдээ тотийг өдөрт нэг л удаа хооллодог гэдгийг бүү мартаарай. Харин торон дотор нь байх усыг тогтмол солих нь нэн чухал юм. Тоть шувууны хамгийн дуртай хоол нь самар. Гэхдээ самрыг их хэмжээгээр өгөх нь хориотой юм. Учир нь самар тослог ихтэй тул элэг нь өөхөлж, амьдрах хугацаа нь богиносох эрсдлийг дагуулдаг байна.

Самрыг идэж байгаа хоолных нь 20 хувиас илүү өгч болдоггүй. Шувуунд хүмүүс бидэн шиг шүд байхгүй болохоор идсэн хатуу үр, хоолыг нь шингээж өгөх зориулалттай булчинлаг ходоод гэж байдаг. Амьдрах нөхцөлийн хувьд тоть шувуу тасалгааны температурт дасан зохицож амьдарч чаддаг. Гэрийн нөхцөлд анхаарах хэд хэдэн зүйл байдгийн нэг нь нэвт салхилсан хүйтэн салхинд удаан байлгаж болохгүй.

Мөн халуун наранд гаргаж болдоггүй ажээ. Хэрвээ салхилуулах гэж байгаа бол торыг нь нар, сүүдэр хосолсон газарт байрлуулах нь зүйтэй гэнэ. Тоть өндөр насалдаг амьтны тоонд зүй ёсоор орно. Жижиг тоть 15-30 жил, дунд зэргийн тоть 40-50 жил, том тоть 70-80 жил, бүр 100 жил наслах тохиолдог бий. Тийм болохоор хүмүүс энэ амьтныг урт удаан наслахын бэлгэдэл болгон тэжээдэг байна. 

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Чөлөөт бүс

Угаарын хийн хордлогын үед илрэх түгээмэл шинж тэмдэг

Огноо:

,

Угаарын хийн хордлогын үед илрэх түгээмэл шинж тэмдэг: 

  • Толгой өвдөх, толгой эргэх
  • Огиулах, бөөлжих
  • Ядрах, сульдах
  • Ханиалгах
  • Ухаан балартах
Хэрэв эдгээр шинж тэмдэг илэрвэл угаарын хийн хордлого байж болзошгүй тул яаралтай түргэн тусламжийн 103 дугаар руу залгаарай. 
 
Өөрийгөө болон хайртай хүмүүсээ эрсдэлээс хамгаалахыг Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс зөвлөж байна. 
 
Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Зэрлэг, тэжээвэр амьтдад хазуулсан үед авах арга хэмжээ

Огноо:

,

Анагаах ухаанд өнөөг хүртэл эмчлэх боломжгүй байгаа өвчнүүдийн нэг нь мал, амьтнаас хүнд халдварладаг галзуу өвчин юм.

Галзуу өвчтэй гэрийн тэжээвэр амьтад болон зэрлэг амьтанд хазуулах, ноцуулах, мөн өвчтэй амьтдын шүлс хүний ил шарх шалбархай, салст бүрхүүлд хүрсэн тохиолдолд энэ өвчин хүнд халдварлаж өвчлүүлдэг. 

  • Тиймээс зэрлэг, тэжээвэр амьтдад хазуулсан үед авах яаралтай арга хэмжээг та бүхэнд хүргэж байна. 
  • Шархыг усаар 15 минут сайтар урсгаж угаан, 5%-ийн иодын уусмалаар шархыг сайтар шавшаарай.
  • Эмнэлэгт яаралтай очиж, галзуугийн эсрэг вакцинд хамрагдаарай.
  • Эмчийн заавраар галзуу өвчний эсрэг вакцинд хамрагдана. 

Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Аянга цахилгаанаас хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ

Огноо:

,

Аянга цахилгаантай үед хэрхэн өөрийгөө эрсдэлээс хамгаалах талаар дараах зөвлөмжийг ОБЕГ-аас бэлтгэн гаргажээ.
Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Өнөөдөр2025/10/31

Манба Дацан хийдийн Зурхайч, АУ-ы магистр Д.Сайнсайхан: Төрсөн өдрий...

Өнөөдөр2025/10/31

Ойрын хоногуудад ихэнх нутгаар өдөртөө дулаарна

Өнөөдөр2025/10/31

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

Тод мэдээ2025/10/31

Монос, Офицер, МИТС-ийн уулзваруудын загвар зураг батлагджээ

Тод мэдээ2025/10/31

Айл өрх, ААН-ийн яндангаас гарах утааг дрон ашиглан хянах туршилт хи...

Тод мэдээ2025/10/31

Нийслэлд хэрэгжүүлж буй бүтээн байгуулалтын төслүүдийн талаар хэлэлц...

Тод мэдээ2025/10/31

Тэтгэврийн асуудлаар хамтран ажиллах тухай хэлэлцээрийг соёрхон батл...

Тод мэдээ2025/10/31

“Монгол Улсыг 2026-2030 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэл б...

Тод мэдээ2025/10/31

Д.Тайван: СХД-ийн 129 дүгээр сургууль орчмын авто замын ажил ирэх са...

Тод мэдээ2025/10/31

Агаарын чанарыг сайжруулах чиглэлээр БНСУ-ын талтай хамтын ажиллагаа...

Тод индэр2025/10/31

А.Итгэлт: Намрын улиралд мал хулгайлах гэмт хэрэг идэвхиждэг

Тод мэдээ2025/10/31

“Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн форум"-нд 200 гаруй төлөөлөгч оро...

Тод мэдээ2025/10/31

Д.Мөнхбаатар: 150 мкв-аас дээш хэмжээтэй байшин сууцтай өрхийн түлшн...

Тод мэдээ2025/10/30

“Машины оношилгоо дарж өгнө” гэж иргэдийг залилжээ

Өнөөдөр2025/10/30

Улаанбаатарт өдөртөө 2 хэм дулаан

Өнөөдөр2025/10/30

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

Өнөөдөр2025/10/30

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсгүүд

Тод мэдээ2025/10/30

Туулын хурдны замыг 2027 онд ашиглалтад оруулна

Тод мэдээ2025/10/30

Нийгмийн даатгалын сангаас 32,2 тэрбум төгрөг завшсан гэх хэргийг ша...

Тод мэдээ2025/10/30

Багш, эмч нарын орон сууцны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх асуудлыг судлах ...

Тод мэдээ2025/10/30

БНКУ-ын Сайд нарын танхимтай байгуулсан Жолоодох эрхийн үнэмлэхийг х...

Тод мэдээ2025/10/30

П.Наранбаяр: Багш нарын үндсэн цалинг 2.5 сая төгрөгт хүргэхээр зорь...

Тод мэдээ2025/10/30

Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын сан “Дэлгэцгүй долоо хоног” ...

Тод мэдээ2025/10/30

Хүнсний бүтээгдэхүүний аюулгүй байдлыг хангах тухай хууль зөрчсөн 24...

Тод мэдээ2025/10/30

Хориглосон бүсээс 130 гаруй адуу, мал гаргажээ

Өнөөдөр2025/10/30

Оюу толгойн зээлийн хүүг бууруулах хэлэлцээр өнөөдөр эхэлнэ

Тод мэдээ2025/10/30

Г.Занданшатар: Баялгийн хулгайтай хийх тэмцлийг бүх шатанд эрчимжүүл...

Тод мэдээ2025/10/29

“Хүнсний хувьсгал”-ын үр дүнд 53 үйлдвэр ашиглалтад орлоо

Тод мэдээ2025/10/29

Шадар сайд С.Амарсайхан Г.Занданшатарын Засгийн газраас гарахаар ший...

Тод мэдээ2025/10/29

"Дансаа бүү ашиглуул” аяныг эхлүүллээ

Санал болгох