Тод мэдээ
“Төсвийн шинэчлэл” сэдэвт хэлэлцүүлэг зохион байгууллаа

Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооноос НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн “Монгол Улсад Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудтай уялдсан төсвийн төлөвлөлтөөр хөдөлмөр эрхлэлтийн шинэчлэлийг дэмжих нь” төсөлтэй хамтран “Төсвийн шинэчлэл” хэлэлцүүлгийг 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 12-ны өдөр зохион байгууллаа.
Төсвийн ил тод байдлыг хангах, төсөвтэй холбоотой мэдээллийг нийтэд нээлттэй байлгах, олон нийтийн оролцоо хяналтыг бүрдүүлэх, Төсвийн тухай болон Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийг сахин мөрддөг болох шаардлагатай хэмээн Улсын Их Хурлын нэр бүхий 32 гишүүн үзэж, Төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг санаачлан Улсын Их Хурлын даргад өргөн мэдүүлсэн. Өнөөдрийн хэлэлцүүлэг нь тус хуулийн төсөл хэлэлцүүлгий шатанд байх үед зохион байгуулагдаж байгаагаараа онцлог болж байгаа юм.
Улсын Их Хурлын гишүүн, Төсвийн байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн хэлэлцүүлгийн нээж хэлсэн үгэндээ, “Төсвийн тухай хуулийг жилд нэг удаа баталдаг бол сүүлийн 10 жилийн хугацаанд тодотгол, нэмэлт, өөрчлөлт ззрэг шалтгааны улмаас 23 удаа баталсан. Түүнчлэн, дунд хугацааны төсвийн хүрээний мэдэгдэл буюу гол бодлогын баримт бичгийг 32 удаа баталсан. Мөн Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойших хугацаанд тус хуульд 13 удаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан байна. Энэ нь Төсвийн бодлого төлөвлөлт тогтвортой бус, бодит тооцоололгүй, сахилга батгүй, олон нийтийн хяналт сул байгааг тодхон харуулж байна. Иймд бид төсвийн шинэчлэлийг бодитоор хэрэгжүүлэх шаардлагатай” хэмээн онцолж байлаа.
Хэлэлцүүлэгт Эдийн засаг судалгаа, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн захирал Б.Түвшинтөгс оролцож, “Төсвийн тэлэх бодлогын нөлөө: Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн хэрэгжилт сүүлийн 10 жилд” сэдвийн хүрээд илтгэл тавьсан юм. Тэрбээр, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хууль мөрдөгдөж эхлээд 10 жил өнгөрсөн байна. Энэ хугацаанд төсвийн сахилга бат, хуулийн хэрэгжилт хангалтгүй. Эдийн засаг уул уурхайгаас хэт хамааралтай болж, “Голланд өвчин”-ий шинж тэмдэг ажиглагдах болсон гэдгийг онцлов. Түүнчлэн, “Төсвийн хэт үрэлгэн бодлого хэрэгжээгүй байсан бол үр дүн ямар байх байв” судалгааны дүнг танилцуулсан. Судалгааны дүнгээс харахад төсвийн нийт зарлага дээд хязгаараасаа хэтрэхгүй байх, төсвийн зарлагын ДНБ-д эзлэх хувь буурах, төсвийн алдагдал 2018 оноос эхлэн дээд хязгаар буюу ДНБ-ий 2 хувиас хэтрэхгүй байх, Засгийн газрын өр илүү хурдтай буурч, 2018 оноос эхлэн 60 хувийн хязгаартаа багтах зэрэг эерэг үзүүлэлттэй байх боломжтой байсныг тодотгов.
Дараа нь НҮБХХ-ийн хэрэгжүүлж буй “ТХЗ-тай уялдсан төсвийн төлөвлөлтөөр хөдөлмөр эрхлэлтийн шинэчлэлийг дэмжих нь” төслийн ерөнхий зөвлөх С.Сүхдэлгэр “Үр дүнд суурилсан төсөвлөлтийг нэвтрүүлэх нь” сэдвээр илтгэл тавьсан. Монгол Улсын эдийн засаг нь уул уурхай болон экспортын бүтээгдэхүүнээс хараат, төрөлжилт багатай, эмзэг тогтворгүй байгаа нь нийгэм эдийн засгийн хүртээмжгүй, тэгш бус байдлын гол үндэс болж буй гэдгийг тэрбээр илтгэлийнхээ өмнө онцолж байлаа.
Үргэлжлүүлэн хууль санаачлагчдын зүгээс Төсвийн шинэчлэлийн хууль, тогтоолын төслийн талаар танилцуулав. Төсвийн шинэчлэлийг дөрвөн үндсэн бодлогын хүрээнд хийх юм байна. Үүнд:
- Төсвийн тогтвортой байдлыг хангах бодлог
- Төсвийн төлөвлөлт, ил тод, нээлттэй байдлыг дээшлүүлэх бодлого
- Төсвийн сахилга бат, хяналт хариуцлагыг сайжруулах бодлого
- Гадаад зээл, тусламж, өрийг хязгаарлах бодлого
Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Жаргалмаа “Төсвийн тогтвортой байдал” сэдвээр, Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Сандаг-Очир “Төсвийн төлөвлөлт, ил тод нээлттэй байдал” сэдвээр, Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Пүрэвдорж “Төсвийн сахилга бат, хяналт хариуцлага” сэдвээр тус тус танилцуулга хийлээ.
Хэлэлцүүлэг чөлөөт асуулт, хариултаар үргэлжилсэн. Хэлэлцүүлэгт Улсын Их Хурлын гишүүн, Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга Ц.Цэрэнпунцаг, Улсын Их Хурлын гишүүн Т.Доржханд, Д.Өнөрболор, М.Оюунчимэг болон Монгол Улс дахь НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн Суурин төлөөлөгч Илейн М.Конкиевич, Европын холбооноос Монгол Улсад суугаа Төлөөлөгчийн газрын газрын Хамтын ажиллагааны хэлтсийн дарга Адриен Мург болон их, дээд сургуулиудын багш нар, төрийн болон төрийн бус байгууллагын удирдлагууд оролцлоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.
Тод мэдээ
А.Амартүвшин: 2026 онд 50 мянган өрх, 2027 онд 65 мянган өрхийг хийн түлшний хэрэглээнд шилжүүлнэ
Галлагааны улирал эхэлж буйтай холбоотойгоор шахмал түлш, хагас коксон шамхал түлш болон хийн түлш, дулаалгын талаар нийслэлийн Засаг даргын нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч А.Амартүвшин мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр “Есдүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлэн 400 орчим цэгт шахмал түлш борлуулж эхэлсэн. Харин аравдугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн сайжруулсан түлш болон хагас коксон түлшийг хамтад нь борлуулж эхлэх бөгөөд иргэд өөрсдийн сонголтоор худалдан авах боломжтой. Ингэснээр иргэд харьцуулж хэрэглэн, дүгнэлтээ хийх боломжийг олгож байна. Энэ жилийн тухайд иргэд туршилтын гурван сарын хугацаанд “HOTULA” аппликейшн болон “Сайн” карт ашиглан түлш худалдан авна. “HOTULA” аппликейшн нь хэрэглэгч өөрийн худалдан авсан түлш, зарцуулалт, үлдэгдлээ шууд хянах боломжийг олгож, өрхийн хэрэглээг ил тод, хэмнэлттэй болгох давуу талтай. Харин арванхоёрдугаар сарын 15-аас эхлэн “Сайн” картын системийг бүрэн халж, зөвхөн аппликейшны систем рүү шилжинэ. Энэхүү аппликейшныг ашиглах боломжгүй айл өрх, хэрэглэгчид иргэний үнэмлэхийнхээ QR кодоор түлшээ худалдан авч болох юм. Нийслэлийн Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв 24 цагийн турш үйл ажиллагаа явуулж, угаарын хийн болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг эрчимжүүлсэн. Нийслэлийн хэмжээнд түлш хэрэглэгч бүх өрхийг энэ онд багтаан нэгдсэн удирдлагын системд холбож дуусгах бөгөөд угаарын аюул бүртгэгдсэн өрхөд 5-7 минутын хугацаанд очиж, нөхцөл байдлаас шалтгаалан эмнэлгийн тусламж зэрэг арга хэмжээг авна.
Мөн энэ жил 306 мянган тонн хагас коксон түлшийг хэрэглээнд нийлүүлэхээр төлөвлөсөн бөгөөд энэ нь агаарын бохирдлыг 45-50 хувиар бууруулах тооцоо гараад байна. Үүнээс гадна Гандан, Телевиз, Дэнжийн 1000 орчмын буюу Баянгол, Чингэлтэй дүүргийн 5000 өрхийг бүрэн дулаалж, хийн түлшний хэрэглээнд шилжүүлнэ. Эдгээр хийн түлшний хэрэглээнд шилжиж буй 5000 өрх нь 22 цэгт хийн түлшээ цэнэглүүлэх байдлаар ашиглана. Аюулгүй байдал болон чанарын хүрээнд дэлхийн брэндүүд болох “Haier”, “Hisense” компаниудтай хамтран хийн түлшний инженерчлэлийг шийдэж байна. Ирэх жилд 50 мянган өрх, дараагийн жилд нь 65 мянган өрхийг хийн түлшний хэрэглээнд шилжүүлэх төлөвлөгөөг гаргаад байна” гэлээ.
Өнөөдрийн байдлаар нийслэлийн хэмжээнд 172 мянган өрх галлагаа хийж байгаа бөгөөд 2028 он гэхэд 100 гаруй мянган өрхийг хийн түлшинд бүрэн шилжүүлэх юм. НҮБ-ын Хүүхдийн сан, нийслэл, дүүрэг, хороодын албан хаагчид болон цагдаа, онцгой байдлын албан хаагчид хийн түлшний аюулгүй ашиглалтын сургалтыг явуулна. Хийн түлшийг сурталчлах, хэрэглээнд нэвтрүүлэх үүднээс галлагааны улирлын есөн сарын хугацаанд 900 мянган төгрөгийн хөнгөлөлтийг олгох зэрэг төлөвлөлт хийгдэх аж.
Мөн хагас коксон нүүрсний үйлдвэр байгуулах судалгааны ажил үргэлжилж байгаа бөгөөд гэрээ байгуулагдсанаас хойш 14-16 сарын хугацаанд үйлдвэрийг ашиглалтад оруулах боломжтой гэв. Тодруулбал, хоёр жилийн хугацаанд иргэдийн түлшний хэрэглээг багасгасны дараа хагас коксон түлшийг дулааны болон цахилгаан станцууд ашиглах юм.
Тод мэдээ
Хүннү хотын дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлууд үргэлжилж байна
Улаанбаатар хотын 2040 оны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу нийслэлийн төвлөрлийг сааруулах, бүс нутгийн тэнцвэртэй хөгжлийг хангах зорилгоор Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 31 мянган га газарт Хүннү хотыг байгуулахаар төлөвлөсөн.
Тус хотод 150 мянган хүн оршин суух бөгөөд 80 мянган ажлын байр бий болно гэж тооцоолж буй.
Мөн их, дээд сургууль, оюутны хотхон, төр захиргаа болон тээвэр логистикийн нэгдсэн цогцолбор байгуулж, эдийн засгийн чөлөөт бүс байхаар төлөвлөж байна.
Хүннү хотын дэд бүтцийн барилга угсралтын ажил өнөөдрийн байдлаар дараах байдлаар үргэлжилж байна. Тодруулбал,
- Цахилгаан хангамжийн ажил 86 хувь;
- Ус хангамжийн ажил 80 хувь;
- Үерийн хамгаалалтын сувгийн ажил 75 хувь;
- Мэдээлэл холбооны сүлжээний ажил 65 хувь;
- Ариутгах татуургын ажил 10 хувь;
- Дулаан хангамжийн ажил 10 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.
Тод мэдээ
АТГ: Мөрдөн шалгах ажиллагаанд 941 хэрэг шалгагдаж байна
Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтэс 2025 оны есдүгээр сарын 8-14-ний өдрүүдэд гэмт хэргийн шинжтэй 95 гомдол, мэдээллийг шалгав.
Үүнээс 9 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх, 13 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах, 2 гомдол мэдээллийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх саналтайгаар прокурорт шилжүүлсэн бөгөөд одоогоор 71 гомдол, мэдээллийг хянан шалгаж байна.
Түүнчлэн эрүүгийн 969 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулснаас 11 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх, 14 хэргийг хаах, 2 хэргийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх саналтай прокурорт хүргүүлж, 2 хэргийг нэгтгэн шалгаж байна. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд одоогоор 941 хэрэг шалгагдаж байна.
Эрүүгийн болон хэрэг бүртгэлтийн 3 хэрэгт нийт 13 объектод нэгжлэгийн ажиллагаа явуулж, хэрэгт ач холбогдол бүхий нотлох баримтуудыг хураан авлаа гэж АТГ-аас мэдээллээ.
-
Тод мэдээ2020/09/09
Монгол Улс дахь Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч Андрей Михневыг хүлээн авч уулза...
-
Тод мэдээ2020/06/13
Албан хаагчид түрээслэсэн орон сууцаа 15 жилийн дотор өмчилж авна
-
Тод мэдээ2020/08/13
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан боллоо
-
Тод мэдээ2025/09/08
Явган зорчигчид зам тавьж өгөөд баруун эргэх 11 уулзвар...