Тод мэдээ
УИХ: АН-ын бүлэг нэг хоногийн завсарлага авлаа
УИХ-ын 2023 оны хаврын ээлжит чуулганы 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 27-ны өдрийн хуралдаанаар Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ. Төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулсан талаарх Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг танилцуулав.
Засгийн газраас 2022 оны арван нэгдүгээр сарын 28-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг УИХ-ын 2022 оны арван хоёрдугаар сарын 02, 08-ны өдрүүдийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэн шийдвэрлэж, төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Эдийн засгийн байнгын хороонд шилжүүлсэн.
Эдийн засгийн байнгын хорооны 2023 оны нэгдүгээр сарын 17-ны өдрийн 03 дугаар тогтоолоор Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуягаар ахлуулж, гишүүдэд Ш.Адьшаа, Х.Булгантуяа, Т.Доржханд, М.Оюунчимэг нарын бүрэлдэхүүнтэй байгуулсан.
Байнгын хороо 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 25-ны өдрийн хуралдаанаараа дээрх хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулж, ажлын хэсгээс бэлтгэсэн зарчмын зөрүүтэй санал нэг бүрийг хэлэлцсэн байна. Тухайлбал, төслийн зарим нэр томьёог Дэлхийн аялал жуулчлалын байгууллагаас баталсан нэр томьёоны тодорхойлолт, тайлбартай нийцүүлэн өөрчилжээ. Жуулчны үйлчилгээ үзүүлэгч иргэний үйл ажиллагааг нутгийн иргэдэд түшиглэсэн аялал жуулчлал болгон өөрчлөн найруулж, тус жуулчлалд нүүдэлчдийн соёл, ахуй, зан заншлыг танилцуулан сурталчлах, зочны гэрээр болон ердийн хөсгөөр үйлчлэх, аялал жуулчлалын дагалдах бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ үзүүлэх үйл ажиллагааг хамааруулж, нутгийн иргэдэд түшиглэсэн аялал жуулчлалыг эрхлэгч нь эрх бүхий байгууллагаас баталсан техникийн зохицуулалт, стандартыг үйл ажиллагаандаа мөрдөж байх шаардлагатай хэмээн үзэж, холбогдох саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулан шийдвэрлэсэн байна.
Тодорхой газар нутгийг тогтвортой аялал жуулчлалын чиглэлээр хөгжүүлэх, гадаадын болон дотоодын хөрөнгө оруулалтыг татах, дэмжих, байгаль, түүх, соёлын өв, аялал жуулчлалын нөөцийг хамгаалах, аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг төрөлжүүлэн хөгжүүлэх зорилгоор улсын газар зохион байгуулалтын ерөнхий төлөвлөгөөнд үндэслэсэн, орон зайн зохистой төлөвлөлт бүхий аялал жуулчлалын бүстэй байх, тус бүсэд аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа, газар ашиглалтад холбогдох техникийн зохицуулалт, стандартыг мөрдөх, түүнд нийцсэн менежментийн төлөвлөгөөтэй байх нь зүйтэй гэж үзсэн байна.
Аялал жуулчлалын мэргэжлийн холбоо нь тур оператор, аяллын агент, аялал жуулчлалын үйлчилгээний байгууллага, жуулчны хөтөч-тайлбарлагч, нутгийн иргэдэд түшиглэсэн аялал жуулчлал эрхлэгчийн нэгдэл бүхий, аялал жуулчлалын үйл ажиллагаанд оролцогчдыг сургалт, зөвлөгөө, мэдээлэл, мэргэжлийн арга зүйгээр хангах, аялал жуулчлалын байгууллагын ажилтны баримтлах мэргэжлийн ёс зүйн дүрмийг боловсруулж, батлах үндсэн чиг үүрэг бүхий ашгийн төлөө бус нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээд байх шаардлагатай хэмээн үзэж, холбогдох зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулахад Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн гэв. Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага аялал жуулчлалын бүс болон улсын тусгай хамгаалалттай газар нутагт аялал жуулчлалын эрэлт, байгаль орчны даацыг үндэслэн отоглох цэг байгуулах байршлыг тогтоох талаар төсөлд тусгах нь зүйтэй хэмээн үзсэн байна. Аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх санд төвлөрүүлэх орлогын эх үүсвэр тодорхойгүй тул тусгай сан байгуулах шаардлагагүй гэж үзэн төслөөс уг сантай холбоотой зохицуулалтыг хасах, үүнтэй холбогдуулан дээрх хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хууль санаачлагчид нь буцаах нь зүйтэй хэмээн үзсэн байна.
Зөвшөөрлийн тухай хууль батлагдсантай холбогдуулан Зөвшөөрлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Амьтны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг хууль санаачлагчид нь буцааж, Амьтны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Монгол УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийг баримтлан Зөвшөөрлийн тухай хуульд нийцүүлж боловсруулах гэсэн зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн байна.
Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, ажлын хэсгээс хариулт авсан юм. Ан агнуурын нөхцөл нь нэлээд хугацаанд зохицуулалтгүй байснаас олон сөрөг үр дагавар гарч байсныг төрөөс зохицуулж, тодорхой менежмент хэрэгжүүлсний үр дүнд хүрээд байгааг Б.Пүрэвдорж гишүүн хэлсэн. Харин төсөлд аргаль хонь, янгир ямаа, идлэг шонхор шувуу, тул загасыг агнах, барих тусгай зөвшөөрлийг дуудлага худалдаагаар худалдаалах зохицуулалт тусгасан байгааг шүүмжилж, үр дагаварын талаар тайлбарлаад, ямар өөрчлөлт орсон талаар тодруулав. Засгийн газраас орон нутгаас ирүүлсэн саналыг үндэслэн, тухайн жилдээ ан агнуурын тусгай зөвшөөрлийн тоо, толгойг нарийвчлан тогтоох зохицуулалт хийгдэх бөгөөд төсөл дэх холбогдох заалтад өөрчлөлт оруулаагүй гэдэг хариултыг Х.Ганхуяг гишүүн өглөө. УИХ-ын гишүүн П.Анужин, Ц.Даваасүрэн нар төслийн анхны хэлэлцүүлгийн бэлтгэлтэй холбогдуулан санал хэлсэн бол Ж.Чинбүрэн гишүүн эрүүл мэндийн аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн зохицуулалтууд төсөлд тусгасан эсэхийг лавлав. Мөн тэрбээр, уламжлалт анагаах ухаан, рашаан, сувилал гэх зэрэг бусад улс орнуудад байхгүй эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ хөгжүүлэхийн тулд төсөлд “эрүүл мэндийн аялал жуулчлалын салбар” хэмээн тусгайлан тусгаж, хөгжүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх зохицуулалтуудыг тусгах шаардлага бий гэдэг саналыг хэлсэн. Төсөлд тусгайлсан зохицуулалт байхгүй ч аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний нэг хэлбэр гэдэг агуулгыг тусгасан хэмээн Х.Ганхуяг гишүүн хариулт өгсөн. Хуулийн төслийг баталснаар ойрын гурван жилийн хугацаанд дотоодын аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ сурталчлах арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулах боломж бүрдэнэ, энэ хүрээнд эрүүл мэндийн аялал жуулчлалын салбар ч хамрагдах боломжтой гэлээ. Төслийг УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороогоор хэлэлцүүлэх нь зүйтэй гэдэг саналыг Г.Мөнхцэцэг гишүүн илэрхийлэв.
Ийнхүү гишүүд Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан асуулт асууж, байр сууриа илэрхийлсний дараа УИХ-ын дарга Г.Занданшатар хуралдааны ирц, санал хураалтын мэдээллийг олон нийтэд нээлттэй, ил тод мэдээлж байх зохицуулалтын талаар мэдээлэл өгсөн.
Тэрбээр “УИХ-ын гишүүдийн хуралдааны ирц, хууль эцэслэн батлах санал хураалтын мэдээллийг ил тод, нээлттэй мэдээлж байх шаардлагыг төрийн бус байгууллагууд, иргэдээс удаа дараа ирүүлж байна. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван зургадугаар зүйлийн 17 дугаар хэсэгт “төр, түүний байгууллагаас хууль ёсоор тусгайлан хамгаалбал зохих нууцад хамаарахгүй асуудлаар мэдээлэл хайх, хүлээн авах эрхтэй. Хүний эрх, нэр төр, алдар хүнд, улсыг батлан хамгаалах, үндэсний аюулгүй байдал, нийгмийн хэв журмыг хангах зорилгоор задруулж үл болох төр, байгууллага, хувь хүний нууцыг хуулиар тогтоон хамгаална” гэж заасан. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.7 дахь хэсэгт “Нийтийн мэдээллийг ашиглахад хуульд зааснаас бусад тохиолдолд иргэний мэдээлэл авах эрх, эрх чөлөөг үл хязгаарлах, төрийн байгууллагын үйл ажиллагаа олон нийтэд ил тод, нээлттэй байх, хүн, хуулийн этгээд хуулиар хязгаарлалт тогтоогоогүй аливаа мэдээллийг саадгүй олж авах нөхцөл боломжийг бүрдүүлнэ” гэж заасан. УИХ-ын гишүүдийн хууль батлахад өгсөн саналын мэдээлэл нь нууцад хамаарахгүй. Харин хуралдааны тэмдэглэлийг албажуулах, нийтлэх, архивт шилжүүлэхэд хугацаа шаардлагатай байдаг. Үүнийгээ Тамгын газарт цэгцэлж, олон нийтэд ил тод болгохыг үүрэг болгож байна. Шаардлагатай бол Монгол УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хууль, холбогдох журмуудад өөрчлөлт оруулж, мэдээллийг ил тод болгох нь зүйтэй гэж үзэж байна. Өнөөдрөөс эхлээд гишүүдийн ирцийн мэдээ, хууль эцэслэн батлахад өгсөн саналын мэдээллийг ил тод болгож иргэний мэдэх эрхийг хангахыг Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хороо болон УИХ-ын Тамгын газарт үүрэг болгож байна. Гишүүдийн ирцийн мэдээ, хууль эцэслэн батлахад өгсөн саналууд ард түмэн, сонгогчдод тань нээлттэй, ил тод мэдээлдэг болж байна” гэлээ.
Ийнхүү гишүүдэд мэдээлэл өгсний дараа Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд анхны хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлж, зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулах үеэр УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж төслийг нягтлах шаардлагатай талаар хэлж, Улсын Их Хурал дахь АН-ын бүлэг тав хоногийн завсарлага авах хүсэлтээ илэрхийллээ. Монгол УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.8-д “Хуралдааны үед нам, эвслийн бүлэг тухайн хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан завсарлага авахаар бол хуралдаан даргалагч тухайн үеийн нөхцөл байдалтай уялдуулан завсарлагын хугацааг тогтооно” гэж заасан байдаг бөгөөд УИХ-ын дарга Г.Занданшатар нэг хоногийн завсарлага өгч буйгаа мэдэгдлээ.
Төмөр замын тээврийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж, төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулсан талаарх Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ танилцуулав.
Засгийн газраас 2023 оны нэгдүгээр сарын 10-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн Төмөр замын тээврийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг Эдийн засгийн байнгын хороо 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 04-ний өдрийн хуралдаанаараа явуулж, Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудын хамт Улсын Их Хурлын 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 06, 07-ны өдрүүдийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулсан.
Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар дээрх хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулах үед хуралдаан даргалагчаас Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.8 дахь хэсгийг үндэслэн Байнгын хорооны хуралдаанаар дахин хэлэлцүүлэх горимын санал гаргасныг нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжиж, хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг дахин явуулахаар Эдийн засгийн байнгын хороонд буцаасан.
Байнгын хороо 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 25-ны өдрийн хуралдаанаараа дээрх хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг дахин явуулах үед хуулийн төслийн зарим нэр томьёоны тодорхойлолтыг тодорхой болгох, төмөр замын суурь бүтцийг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр барих тохиолдолд түншлэлийн гэрээнд суурь бүтцийг төрийн өмчлөлд шилжүүлэх хугацаа, нөхцөлийг зайлшгүй тусгаж өгөх, энэ хугацаанд суурь бүтцийн үйлчилгээ үзүүлэгч нь тээвэрлэгчийн үйл ажиллагааг давхар эрхэлж болох зохицуулалтыг төсөлд нэмж тусгах зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллууд ажлын хэсгээс бэлтгэснийг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн байна.
Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүд асуулт асууж, санал хэлэх шаардлагагүй хэмээн үзсэн тул зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулж эхлэв. Энэ үеэр Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Пүрэвдорж “Төслөөр салбарын сайд нь 27 журам батлах зохицуулалттай байгаа, харин шүүх зөвхөн Засгийн газрын баталсан журмыг мөрддөг. Тиймээс журмуудыг Засгийн газар батлах шаардлагатай, төсөлд ийм зохицуулалт тусгамаар байна. Түүнчлэн бүлгийн хуралдаанаар төслийг хэлэлцэх шаардлага бий” гээд тав хоногийн завсарлага хүслээ. Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хууль дахь холбогдох зохицуулалтын дагуу нэг хоногийн завсарлага өгч буйгаа мэдэгдлээ.
Тод мэдээ
Баянхошуу дэд төвийн 110 айлын орон сууцыг улсын комисст хүлээлгэж өгөхөөр ажиллаж байна
Улаанбаатар хотыг олон төвт хот болгох ажлын хүрээнд Баянхошуу дэд төвийг орон сууцжуулах төслийг эхлүүлсэн. Энэ хүрээнд НОСК-иас “Баянхошуу орон сууцжуулалт” төслийг хэрэгжүүлж байна. Баянхошуу орон сууцжуулалт төсөл нь байгальд ээлтэй, эрчим хүчний хэмнэлттэй, ногоон төсөл бөгөөд 60 орчим га талбайд хоёр үе шаттайгаар хэрэгжих юм.
Төслийн хүрээнд хоёр байршилд нийт 5000 айлын орон сууцыг барихаар төлөвлөсөн бөгөөд Баянхошууны 41.3 га талбайд нийт 2816 айлын орон сууц, Шархадны 19.2 га талбайд 2184 айлын орон сууц барина.
Баянхошуу дэд төвийн I шатанд нийт 462 айлын орон сууц баригдаж байна. Одоогоор B15 талбарт баригдаж буй 110 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил 98 хувьтай, улсын комисст хүлээлгэн өгөхөөр ажиллаж буй. B13-1 талбарт 150, B13-2 талбарт 76 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил 70 гаруй хувьтай, нийт ажлын гүйцэтгэл 50-иас дээш хувийн гүйцэтгэлтэй байна.
Харин хамгийн сүүлд эхэлсэн B13-3 талбарт 126 айлын орон сууцны гүйцэтгэгчийн ажлын сонгон шалгаруулалт хийгдэж байгаа юм. Төслийн хүрээнд орчны тохижилт, ногоон байгууламж болон инженерийн дэд бүтцийн ажлууд хийгдэж байгаа бөгөөд дэд бүтцийн ажлын гүйцэтгэл 90 хувьтай, гадна тохижилтын ажил 19 хувьтай үргэлжилж байна.
Тод мэдээ
Цаг агаарын 10 хоногийн урьдчилсан төлөв
Наймдугаар сарын 04, 07-нд нутгийн хойд хэсгээр бороо орж, сэрүүхэн байна.
Хур тунадас: 04-нд баруун аймгуудын нутгийн хойд, говийн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн хэсэг, төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 05-нд төвийн аймгуудын нутгийн зүүн, говийн аймгуудын нутгийн зүүн хойд хэсэг, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 06-нд Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр, 07-нд төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 08-нд төвийн аймгуудын нутгийн зарим газар, говийн аймгуудын нутгийн хойд, зүүн аймгуудын нутгийн өмнөд хэсгээр, 09-нд баруун, төв, говийн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 10-нд баруун болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 11-нд нутгийн хойд хэсгээр, 12, 13-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.
Салхи: Ихэнх хугацаанд ихэнх нутгаар секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ. 09-нд Алтайн уулархаг нутгаар, 10-нд говь, тал, хээрийн нутгаар зарим үед секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ.
Агаарын температур: Ихэнх хугацаанд нутгийн хойд хэсгээр сэрүүхэн, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө 3-8 хэм дулаан, өдөртөө 16-21 хэм, говийн бүс нутгаар шөнөдөө 17-22 хэм, өдөртөө 29-34 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 10-15 хэм, өдөртөө 22-27 хэм дулаан байна.
Улаанбаатар хот орчмын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хур тунадас: 05-нд бага зэргийн бороо, 07, 09-нд бороо орно, дуу цахилгаантай.
Салхи: Ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Агаарын температур: 07-нд бага зэрэг сэрүүсэж шөнөдөө 4-9 хэм, өдөртөө 19-24 хэм дулаан байна. Бусад хугацаанд шөнөдөө 9-14 хэм, өдөртөө 22-27 хэм дулаан байна.
Тод мэдээ
Нийт нутгийн 38 хувьд гантай болон гандуу байна
Тухайлбал: Баян-Өлгий, Увс, Сэлэнгийн зарим нутгаар, Ховд, Завхан, Өвөрхангай, Дархан-Уул, Төвийн ганц нэг сумын нутгаар муу, Архангай, Говьсүмбэр Дорнод, Сүхбаатарын нийт, Говь-Алтай, Хөвсгөл, Дорноговийн ихэнх, Баянхонгор, Булган, Өвөрхангай, Төв, Өмнөговь зарим, Баян-Өлгий, Увс, Ховд, Завхан, Булган, Сэлэнгэ, Дундговь, Хэнтийн цөөн сумдын нутгаар хэвийн, бусад нутгаар дунд байна.
Салхины хурд тал хээр болон говийн нутгаар түр зуур 16-27 м/с буюу аюултай үзэгдлийн, Төв аймгийн Лүн, Дорноговь аймгийн Улаан-Уул, Сүхбаатар аймгийн Халзанд 28-33 м/с буюу онц аюултай үзэгдлийн хэмжээнд хүрч салхилсан байна.
Өнгөрсөн арав хоногт агаарын температур нийт нутгаар дунджийн орчим буюу түүнээс 1.1-6.6 градусаар дулаан, хур тунадас нийт нутгийн 80 гаруй хувьд дунджийн орчим буюу түүнээс ахиу, Ховдын ихэнх Баян-Өлгий, Өмнөговийн зарим Увс, Завхан, Баянхонгор, Өвөрхангай, Дорноговийн цөөн сумдын нутгаар дунджаас бага орсон байна.
