Бидэнтэй нэгдэх

Тод мэдээ

Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг батлахыг дэмжлээ

Огноо:

,

Улсын Их Хурлын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны 2025 оны нэгдүгээр сарын 17-ны өдрийн хуралдаанаар эхлээд Засгийн газраас 2025 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын Засгийн газар болон Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Экспорт-Импорт банк хоорондын Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ.

Хуулийн төслийн талаар Сангийн сайд Б.Жавхлан танилцуулав. 

Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын ЭКСИМ банкны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих төсөл нь Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан 14 мега төслөөс хамгийн түрүүнд хэрэгжиж, өгөөжөө өгч эхлэх эдийн засаг, стратегийн өндөр ач холбогдолтой төсөл юм. Улсын Их Хурлын зүгээс төслийн санхүүжилтэд шаардлагатай нийт 1 тэрбум 236 сая ам.долларын зээлийн хэлэлцээрийг 2017, 2019 онуудад тус тус соёрхон баталсан бөгөөд 2024 оны жилийн эцсийн байдлаар төслийн хүрээнд 268.8 сая ам.долларын эх үүсвэрийг ашиглаж, төслийн нийт ажлын гүйцэтгэл 23.5 хувьтай байгааг Сангийн сайд танилцуулгадаа онцолсон.
  


"КОВИД-19" цар тахлын дараах тээвэр ложистик, бараа материалын үнийн өсөлт, түгээлт, тээвэрлэлтийн дэд бүтцийг манай улсын цаг агаарын нөхцөл байдалд тохируулах зэрэгтэй холбоотойгоор теникийн зарим нэмэлт, өөрчлөлт оруулах болсон нь төслийн хэрэгжилтийн явцад зардлыг өсгөхөд нөлөөлсөн. Нарийвчилсан техник эдийн засгийн үндэслэлийн тодотголыг Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яамны харьяа Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөл 2023 оны 09 дүгээр сард хэлэлцэн, төслийн нийт өртгийг 1 тэрбум 698 сая ам.доллар болгож, баталсан. Үүний дагуу Засгийн газрын зүгээс “Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих төсөл”-д шаардлагатай нэмэлт санхүүжилтийн хүсэлтийг 2024 оны 10 дугаар сард энэтхэгийн талд хүргүүлэн шийдвэрлүүлэхээр ажилласны үр дүнд,  Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Засгийн газрын зүгээс зээлийн хүсэлтийг 2024 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр албан ёсоор шийдвэрлэсэн гэв. 


Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын ЭКСИМ банк хооронд Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн санхүүжилтийн зээлийн хэлэлцээрт 2025 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдөр гарын үсэг зурсныг Б.Жавхлан сайд онцлоод уг нэмэлт санхүүжилтийн зээлийн  хэлэлцээр нь өмнөх 236.0 сая ам.долларын зээлийн дүнг нэгтгэснээр 700.0 сая ам.доллар, зээлийн нөхцөл нь өмнөх зээлийн адил жилийн 1.75 хувийн хүүтэй, үйлчилгээний шимтгэл болон хөрөнгө нөөцлөн баталгаажуулсны шимтгэл тус бүр 0.5 хувь, 5 жил үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх, нийт 20 жилийн хугацаанд эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй гэж байлаа. 
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн С.Ганбаатар, Д.Энхтүвшин, Г.Тэмүүлэн, Н.Номтойбаяр, Б.Жаргалан нар асуулт асууж үг хэлсэн.  Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн М.Бадамсүрэн, улсын төсвөөс болон бусад эх үүсвэрээс эл төсөлд нэг ч төгрөг нэмэхгүй, мөн зээл нэмж авахгүй, төслийг 36 сарын хугацаанд нь  зайлшгүй ашиглалтад оруулах асуудлыг Улсын Их Хурлаас гаргах шийдвэрт тусгуулах саналтай байна гэв. Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Цогтбаатар, Энэ төслийг анх хэлэлцэж эхлэхэд газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн эцсийн бүтээгдэхүүн нь импортын түлшнээс хямд байх ёстой гэдгийг би хөндөж байсан. Иймд үндэсний үйлдвэр учраас импортын түлшнээс үнэтэйгээр монголынхоо хэрэглэгчдэд нийлүүлэх, үнэ нь өндөр байсан нөхцөлд зээлээ эргүүлэн төлөх боломжтой байна гэдэг асуудлыг цаашид ярихгүй гэдгийг онцгойлон анхааруулав.


Түүнчлэн гишүүд газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн техник эдийн засгийн үндэслэл (ТЭЗҮ) бий эсэх, усны нөөц болон байгаль орчны нөлөөллийн нарийвчилсан судалгаа хийлгэсэн талаар болон энэтхэгийн талаас 11 дүгээр сарын 26-нд шийдвэр гаргасан байхад Монгол Улсын 2025 оны төсвийн төсөлд тусгаагүй шалтгааныг илүүтэй лавлаж байлаа.
“Монголын газрын тос боловсруулах үйлдвэр” ТӨХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Д.Алтанцэцэг, Тухайн үеийн Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамнаас зарласан тендерт энэтхэгийн “Инженерс Индиа” компани шалгарч газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн ТЭЗҮ-г хоёр жилийн хугацаанд хийж, гүйцэтгэсэн. ТЭЗҮ-ээр үйлдвэр барьж байгуулбал Монгол Улсын нийгэм, эдийн засагт үр ашигтай гэсэн шийдвэр гарсны дагуу Монгол Улсын Засгийн газар 2017 онд тус үйлдвэрийг барихаар шийдвэрлэсэн. ТЭЗҮ-ийг “Инженерс Индиа” компани боловсруулж, Итали улсын “Кинетикс технологи” компани хөндлөнгийн хяналтыг тавьж, Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөл хэлэлцэн, хүлээж авсан хэмээн хариулав.


Мөн үйлдвэрийн байршил сонгосон шалтгаан нь усны эх үүсвэртэй холбоотой. 2012 онд Сайншандын аж үйлдвэрийн парк цогцолборын хүрээнд хийсэн судалгаануудаар Бор хөөврийн говийг усан хангамжаар ашиглах хамгийн тохиромжтой хувилбар гэж тогтоосон. Ингээд тухайн үеийн Байгаль орчны яамны Усны нөөцийн газрын 2014 оны тогтоолоор Бор хөөврийн говийн гүний уснаас Сайншандын аж үйлдвэрийн паркт баригдах үйлдвэрүүд болон газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг усаар хангана гэсэн шийдвэрийг гарсан. Энэ шийдвэрийн дагуу  тус үйлдвэрийн усан хангамжийг Бор хөөврийн говиос хангахаар шийдвэрлэсэн гэсэн тайлбарыг өгөв.
Харин Сангийн сайд Б.Жавхлан хариултдаа, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын ЭКСИМ банкны хариу 2024 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр Гадаад харилцааны яамаар дамжин ирсэн гээд зээлийн ашиглалтыг том дүнтэйгээр урагшлуулъя гэвэл Төсвийн тухай хуулийн хүрээнд төсвийн зардалд заавал суулгах зохицуулалттай тул төсөвт тодотгол хийхээс өөр аргагүй нөхцөл байдал үүснэ гэж байлаа.


Ингээд Монгол Улсын Засгийн газар болон Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Экспорт-Импорт банк хооронд байгуулах Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг батлахыг дэмжье гэдэг саналын томьёоллоор санал хураахад, хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 57.1 хувь дэмжлээ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв
Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Тод мэдээ

Улаанбаатарт өдөртөө 20 хэм дулаан

Огноо:

,

Малчид, тээвэрчид, тариаланчид, хадланчдын анхааралд: Өнөөдөр Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар нойтон цас орж, нутгийн баруун хойд хэсгээр сэрүүсэж, Алтайн уулархаг нутаг, Арц Богдын өвөр хоолойгоор салхи, шуургатай байхыг анхааруулж байна.

2025 оны есдүгээр сарын 12-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Нутгийн баруун хагаст үүлшинэ, бусад нутгаар солигдмол үүлтэй. Баруун аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, төвийн аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, уулаараа нойтон цас орно. Салхи нутгийн баруун хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 8-13 метр, Алтайн салбар уулс, Арц Богдын өвөр хоолойгоор секундэд түр зуур 18-20 метр хүрч ширүүснэ. Бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Нутгийн баруун хэсгээр сэрүүсэж Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр 8-13 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дарьгангын тал нутгаар 26-31 хэм, говийн бүс нутгийн хойд хэсэг, Дорнодын тал нутгаар 20-25 хэм, бусад нутгаар 14-19 хэм дулаан байна.


УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. 18-20 хэм дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бага зэргийн аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 7-12 метр. 18-20 хэм дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бага зэргийн аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 3-8 метр. 16-18 хэм дулаан байна.


2025 оны есдүгээр сарын 13-наас 17-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Есдүгээр сарын 13-нд төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр, 14-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 15-нд нутгийн зарим газраар, 16-нд говийн аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, уулархаг нутгаар нойтон цас орно. Салхи 13-нд говь, тал, хээрийн нутгаар, 14-нд нутгийн зүүн хэсгээр секундэд түр зуур 18-20 метр хүрч ширүүснэ. Ихэнх нутгаар сэрүүсэж, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 4-9 хэм хүйтэн, өдөртөө 4-9 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 6-11 хэм, өдөртөө 17-22 хэмийн дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 1 хэмийн хүйтнээс 4 хэмийн дулаан, өдөртөө 10-15 хэм дулаан байна.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод мэдээ

ABU GENERAL ASSEMBLY 2025: ABU-гийн нэрэмжит “Шилдэг инженер-2025

Огноо:

,

Техник технологийн хөгжил хиймэл оюун ухаанд чиглэж байгаа ч хүний оролцоогүйгээр төгс бүтээл хийх боломжгүй гэдгийг дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрч байна. Иймд Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооноос шилдэг инженер болон шилдэг инженерийн байгууллагуудыг шалгаруулж, шагнаж урамшуулдаг уламжлалтай.

Энэ жилийн “ABU-62" дугаар Ерөнхий Ассамблейн үеэр уламжлал ёсоор "Шилдэг инженер” шагналыг гардууллаа.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод мэдээ

УИХ-ын 2025 оны намрын ээлжит чуулган ирэх даваа гарагт эхэлнэ

Огноо:

,

Улсын Их Хурлын үйл ажиллагааны зохион байгуулалтын үндсэн хэлбэр нь чуулган юм. Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1-д заасны дагуу Улсын Их Хурлын 2025 оны намрын ээлжит чуулган 09 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлэн 75-аас доошгүй ажлын өдөр чуулна.

Намрын ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын жагсаалтыг хуульд заасны дагуу өмнөх ээлжит чуулганаар баталсан бөгөөд уг жагсаалтад батлах хугацааг нь хуульд тусгайлан заасан Монгол Улсын 2026 оны төсвийн тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2026 оны төсвийн тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2026 оны төсвийн тухай, Үндэсний баялгийн сангийн 2026 оны төсвийн тухай болон холбогдох бусад хууль, тогтоолын төслийг хэлэлцэнэ.

Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан УИХ-ын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганыг хааж хэлсэн үгэндээ “Намрын ээлжит чуулган эхлэх хугацааг наашлуулж, 9 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлүүлж, төсвийн төслийг хэлэлцэх хэлэлцүүлгийн үе шатыг шинээр нэмж, 4 байсныг 5 үе шаттай болгож өөрчилсөн.” хэмээн мэдэгдсэн билээ. Энэ нь улсын төсвийг төлөвлөх, батлах, хэрэгжүүлэх, тайлагнах үйл явцад ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг хангаж, олон нийтээр хэлэлцүүлэх, иргэдийн оролцоог бодит болгох ач холбогдолтой юм. 

Тиймээс энэ намраас эхлэн Монгол Улсын төсвийн төслийг Улсын Их Хурал таван үе шаттай хэлэлцэхээр шийдвэрлэсэн. Тухайлбал, нэгт, Монгол Улсын Ерөнхий сайд чуулганы нэгдсэн хуралдаанд төсвийн төслийг, Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл холбогдох дүгнэлтээ танилцуулж, Улсын Их Хурлын гишүүд Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Ерөнхий аудитор, Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дарга болон төсвийн ерөнхийлөн захирагч нараас асуулт асууж, үг хэлж болно.

Хоёрт, УИХ-ын Төсвийн болон бусад Байнгын хороо төсвийн төсөлтэй танилцаж, хуралдаанаараа хэлэлцэх, УИХ төсвийн төсөл, холбогдох хуулиудад заасан шаардлага, Улсын хөгжлийн жилийн төлөвлөгөөнд нийцсэн эсэх асуудлаар санал хураалт явуулна. Гуравт, санхүү төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн төсвийн төслийн танилцуулгыг эрхлэх асуудлын хүрээг баримтлан Байнгын болон дэд хороо, нам, эвслийн бүлгийн хуралдаанд танилцуулна. Төсвийн байнгын хороо тухайн байнгын хорооны гишүүд, бусад Байнгын хороо, Төсвийн зарлагын дэд хороо, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, төрийн аудитын төв байгууллага, УИХ дахь нам, эвслийн бүлгээс гаргасан санал нэг бүрийг хэлэлцэж, санал хураалт явуулна. Нэгдсэн хуралдаанд санал тус бүрээр санал хураалт явуулна.

Дөрөвт, шаардлагатай бол хөрөнгө оруулалтын төсөл, apra хэмжээний төсөвт өртөг, санхүүжих дүнг өөрчлөхгүй агуулга, зарчмыг алдагдуулахгүйгээр арга хэмжээний нэр, хүчин чадал, хэрэгжих хугацаа, байршилтай холбоотой залруулгыг хийж, нэгдсэн хуралдаанд оруулна.

Тавд, нэгдсэн хуралдаан даргалагч Монгол Улсын тухайн жилийн төсвийн тухай хуулийн төслийн зүйл, заалт бүрийг уншиж сонсгон, зүйл тус бүрээр санал хураалт явуулж, батлуулна гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.


Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Тод мэдээ2025/09/12

Улаанбаатарт өдөртөө 20 хэм дулаан

Тод мэдээ2025/09/12

ABU GENERAL ASSEMBLY 2025: ABU-гийн нэрэмжит “Шилдэг инженер-2025

Тод мэдээ2025/09/12

УИХ-ын 2025 оны намрын ээлжит чуулган ирэх даваа гарагт эхэлнэ

Тод мэдээ2025/09/12

Маргааш болох "Автомашингүй өдөр"-өөр 43 чиглэлийн нийтийн тээврийн ...

Тод мэдээ2025/09/12

Засгийн газрын гишүүдтэй хариуцлагын гэрээ байгууллаа

Тод мэдээ2025/09/12

Засгийн газар Mining AI санаачилга хэрэгжүүлэхээ хөрөнгө оруулагчдад...

Тод мэдээ2025/09/12

Японы телевиз 2030-2040 он хүртэлх шилдэг техник технологийн шинэчлэ...

Тод индэр2025/09/12

Ахмед Надим: Спортын томоохон үйл явдлыг хурдан шуурхай үзэгчид хүрг...

Тод мэдээ2025/09/12

ABU GENERAL ASSEMBLY 2025: Спортын салбар хорооны уулзалт, хэлэлцүүл...

Тод мэдээ2025/09/12

"Саньяа 2026" Азийн VI элсний наадамд оролцох урилгыг МҮОХ-нд ирүүлл...

Өнөөдөр2025/09/12

Тэгш дугаартай тээврийн хэрэгсэл өнөөдөр хөдөлгөөнд оролцоно

Өнөөдөр2025/09/12

УБЦТС: Энэ долоо хоногт хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/09/11

ABU-гийн 62 дугаар Ерөнхий чуулганы үйл ажиллагаа өнөөдөр эхэллээ

Өнөөдөр2025/09/11

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/09/10

"ABU GENERAL ASSEMBLY-2025 ULAANBAATAR" Олон улсын хурал маргааш эхэ...

Өнөөдөр2025/09/10

Ази, Номхон далайн орнуудын өргөн нэврүүлгийн холбооны Ерөнхий Ассем...

Тод мэдээ2025/09/10

Улаанбаатар хотод борлуулалтын 400 цэгээр мидлинг, хагас коксон шахм...

Тод мэдээ2025/09/10

Хууль бус цахим мөрийтэй тоглоом зохион байгуулж байсан этгээдийг ба...

Тод мэдээ2025/09/10

Лаг хатааж, шатааж эрчим хүч үйлдвэрлэх төслийн урьдчилсан ТЭЗҮ-ийг ...

Тод мэдээ2025/09/10

Энэ сарын 11-нд Богдхан уулыг тахина

Тод мэдээ2025/09/10

Үүссэн нөхцөл байдалтай холбогдуулан үүрэг чиглэл өгч, мэргэжил арга...

Тод мэдээ2025/09/10

Мансууруулах бодис улсын хилээр оруулж ирдэг найман бүлгийг илрүүлжэ...

Тод мэдээ2025/09/10

Балба улсад олон нийтийн эсэргүүцэл өрнөж, Ерөнхий сайд огцорлоо

Тод мэдээ2025/09/10

Тэгш дугаартай тээврийн хэрэгсэл өнөөдөр хөдөлгөөнд оролцоно

Өнөөдөр2025/09/10

Улаанбаатарт өдөртөө 19 хэм дулаан

Өнөөдөр2025/09/10

УБЦТС: Энэ долоо хоногт хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/09/09

ЭМЯ: Тарваган тахлын улмаас 1 хүн нас барж, 96 хүнийг тусгаарласан

Тод мэдээ2025/09/09

“Veiled Musician” шоу нэвтрүүлэг есдүгээр сарын 13-нд эфирт цаца...

Тод мэдээ2025/09/09

Мөнгө угаасан хэргийг шүүхэд шилжүүллээ

Тод мэдээ2025/09/09

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ургац хураалтын явцтай танилцлаа

Санал болгох