Тод мэдээ
Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг батлахыг дэмжлээ

Хуулийн төслийн талаар Сангийн сайд Б.Жавхлан танилцуулав.
Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын ЭКСИМ банкны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих төсөл нь Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан 14 мега төслөөс хамгийн түрүүнд хэрэгжиж, өгөөжөө өгч эхлэх эдийн засаг, стратегийн өндөр ач холбогдолтой төсөл юм. Улсын Их Хурлын зүгээс төслийн санхүүжилтэд шаардлагатай нийт 1 тэрбум 236 сая ам.долларын зээлийн хэлэлцээрийг 2017, 2019 онуудад тус тус соёрхон баталсан бөгөөд 2024 оны жилийн эцсийн байдлаар төслийн хүрээнд 268.8 сая ам.долларын эх үүсвэрийг ашиглаж, төслийн нийт ажлын гүйцэтгэл 23.5 хувьтай байгааг Сангийн сайд танилцуулгадаа онцолсон.
"КОВИД-19" цар тахлын дараах тээвэр ложистик, бараа материалын үнийн өсөлт, түгээлт, тээвэрлэлтийн дэд бүтцийг манай улсын цаг агаарын нөхцөл байдалд тохируулах зэрэгтэй холбоотойгоор теникийн зарим нэмэлт, өөрчлөлт оруулах болсон нь төслийн хэрэгжилтийн явцад зардлыг өсгөхөд нөлөөлсөн. Нарийвчилсан техник эдийн засгийн үндэслэлийн тодотголыг Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яамны харьяа Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөл 2023 оны 09 дүгээр сард хэлэлцэн, төслийн нийт өртгийг 1 тэрбум 698 сая ам.доллар болгож, баталсан. Үүний дагуу Засгийн газрын зүгээс “Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих төсөл”-д шаардлагатай нэмэлт санхүүжилтийн хүсэлтийг 2024 оны 10 дугаар сард энэтхэгийн талд хүргүүлэн шийдвэрлүүлэхээр ажилласны үр дүнд, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Засгийн газрын зүгээс зээлийн хүсэлтийг 2024 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр албан ёсоор шийдвэрлэсэн гэв.
Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын ЭКСИМ банк хооронд Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн санхүүжилтийн зээлийн хэлэлцээрт 2025 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдөр гарын үсэг зурсныг Б.Жавхлан сайд онцлоод уг нэмэлт санхүүжилтийн зээлийн хэлэлцээр нь өмнөх 236.0 сая ам.долларын зээлийн дүнг нэгтгэснээр 700.0 сая ам.доллар, зээлийн нөхцөл нь өмнөх зээлийн адил жилийн 1.75 хувийн хүүтэй, үйлчилгээний шимтгэл болон хөрөнгө нөөцлөн баталгаажуулсны шимтгэл тус бүр 0.5 хувь, 5 жил үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх, нийт 20 жилийн хугацаанд эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй гэж байлаа.
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн С.Ганбаатар, Д.Энхтүвшин, Г.Тэмүүлэн, Н.Номтойбаяр, Б.Жаргалан нар асуулт асууж үг хэлсэн. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн М.Бадамсүрэн, улсын төсвөөс болон бусад эх үүсвэрээс эл төсөлд нэг ч төгрөг нэмэхгүй, мөн зээл нэмж авахгүй, төслийг 36 сарын хугацаанд нь зайлшгүй ашиглалтад оруулах асуудлыг Улсын Их Хурлаас гаргах шийдвэрт тусгуулах саналтай байна гэв. Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Цогтбаатар, Энэ төслийг анх хэлэлцэж эхлэхэд газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн эцсийн бүтээгдэхүүн нь импортын түлшнээс хямд байх ёстой гэдгийг би хөндөж байсан. Иймд үндэсний үйлдвэр учраас импортын түлшнээс үнэтэйгээр монголынхоо хэрэглэгчдэд нийлүүлэх, үнэ нь өндөр байсан нөхцөлд зээлээ эргүүлэн төлөх боломжтой байна гэдэг асуудлыг цаашид ярихгүй гэдгийг онцгойлон анхааруулав.
Түүнчлэн гишүүд газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн техник эдийн засгийн үндэслэл (ТЭЗҮ) бий эсэх, усны нөөц болон байгаль орчны нөлөөллийн нарийвчилсан судалгаа хийлгэсэн талаар болон энэтхэгийн талаас 11 дүгээр сарын 26-нд шийдвэр гаргасан байхад Монгол Улсын 2025 оны төсвийн төсөлд тусгаагүй шалтгааныг илүүтэй лавлаж байлаа.
“Монголын газрын тос боловсруулах үйлдвэр” ТӨХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Д.Алтанцэцэг, Тухайн үеийн Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамнаас зарласан тендерт энэтхэгийн “Инженерс Индиа” компани шалгарч газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн ТЭЗҮ-г хоёр жилийн хугацаанд хийж, гүйцэтгэсэн. ТЭЗҮ-ээр үйлдвэр барьж байгуулбал Монгол Улсын нийгэм, эдийн засагт үр ашигтай гэсэн шийдвэр гарсны дагуу Монгол Улсын Засгийн газар 2017 онд тус үйлдвэрийг барихаар шийдвэрлэсэн. ТЭЗҮ-ийг “Инженерс Индиа” компани боловсруулж, Итали улсын “Кинетикс технологи” компани хөндлөнгийн хяналтыг тавьж, Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөл хэлэлцэн, хүлээж авсан хэмээн хариулав.
Мөн үйлдвэрийн байршил сонгосон шалтгаан нь усны эх үүсвэртэй холбоотой. 2012 онд Сайншандын аж үйлдвэрийн парк цогцолборын хүрээнд хийсэн судалгаануудаар Бор хөөврийн говийг усан хангамжаар ашиглах хамгийн тохиромжтой хувилбар гэж тогтоосон. Ингээд тухайн үеийн Байгаль орчны яамны Усны нөөцийн газрын 2014 оны тогтоолоор Бор хөөврийн говийн гүний уснаас Сайншандын аж үйлдвэрийн паркт баригдах үйлдвэрүүд болон газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг усаар хангана гэсэн шийдвэрийг гарсан. Энэ шийдвэрийн дагуу тус үйлдвэрийн усан хангамжийг Бор хөөврийн говиос хангахаар шийдвэрлэсэн гэсэн тайлбарыг өгөв.
Харин Сангийн сайд Б.Жавхлан хариултдаа, Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын ЭКСИМ банкны хариу 2024 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр Гадаад харилцааны яамаар дамжин ирсэн гээд зээлийн ашиглалтыг том дүнтэйгээр урагшлуулъя гэвэл Төсвийн тухай хуулийн хүрээнд төсвийн зардалд заавал суулгах зохицуулалттай тул төсөвт тодотгол хийхээс өөр аргагүй нөхцөл байдал үүснэ гэж байлаа.
Ингээд Монгол Улсын Засгийн газар болон Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Экспорт-Импорт банк хооронд байгуулах Зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг батлахыг дэмжье гэдэг саналын томьёоллоор санал хураахад, хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 57.1 хувь дэмжлээ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв
Тод мэдээ
А.Амартүвшин: 2026 онд 50 мянган өрх, 2027 онд 65 мянган өрхийг хийн түлшний хэрэглээнд шилжүүлнэ
Галлагааны улирал эхэлж буйтай холбоотойгоор шахмал түлш, хагас коксон шамхал түлш болон хийн түлш, дулаалгын талаар нийслэлийн Засаг даргын нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч А.Амартүвшин мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр “Есдүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлэн 400 орчим цэгт шахмал түлш борлуулж эхэлсэн. Харин аравдугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн сайжруулсан түлш болон хагас коксон түлшийг хамтад нь борлуулж эхлэх бөгөөд иргэд өөрсдийн сонголтоор худалдан авах боломжтой. Ингэснээр иргэд харьцуулж хэрэглэн, дүгнэлтээ хийх боломжийг олгож байна. Энэ жилийн тухайд иргэд туршилтын гурван сарын хугацаанд “HOTULA” аппликейшн болон “Сайн” карт ашиглан түлш худалдан авна. “HOTULA” аппликейшн нь хэрэглэгч өөрийн худалдан авсан түлш, зарцуулалт, үлдэгдлээ шууд хянах боломжийг олгож, өрхийн хэрэглээг ил тод, хэмнэлттэй болгох давуу талтай. Харин арванхоёрдугаар сарын 15-аас эхлэн “Сайн” картын системийг бүрэн халж, зөвхөн аппликейшны систем рүү шилжинэ. Энэхүү аппликейшныг ашиглах боломжгүй айл өрх, хэрэглэгчид иргэний үнэмлэхийнхээ QR кодоор түлшээ худалдан авч болох юм. Нийслэлийн Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв 24 цагийн турш үйл ажиллагаа явуулж, угаарын хийн болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг эрчимжүүлсэн. Нийслэлийн хэмжээнд түлш хэрэглэгч бүх өрхийг энэ онд багтаан нэгдсэн удирдлагын системд холбож дуусгах бөгөөд угаарын аюул бүртгэгдсэн өрхөд 5-7 минутын хугацаанд очиж, нөхцөл байдлаас шалтгаалан эмнэлгийн тусламж зэрэг арга хэмжээг авна.
Мөн энэ жил 306 мянган тонн хагас коксон түлшийг хэрэглээнд нийлүүлэхээр төлөвлөсөн бөгөөд энэ нь агаарын бохирдлыг 45-50 хувиар бууруулах тооцоо гараад байна. Үүнээс гадна Гандан, Телевиз, Дэнжийн 1000 орчмын буюу Баянгол, Чингэлтэй дүүргийн 5000 өрхийг бүрэн дулаалж, хийн түлшний хэрэглээнд шилжүүлнэ. Эдгээр хийн түлшний хэрэглээнд шилжиж буй 5000 өрх нь 22 цэгт хийн түлшээ цэнэглүүлэх байдлаар ашиглана. Аюулгүй байдал болон чанарын хүрээнд дэлхийн брэндүүд болох “Haier”, “Hisense” компаниудтай хамтран хийн түлшний инженерчлэлийг шийдэж байна. Ирэх жилд 50 мянган өрх, дараагийн жилд нь 65 мянган өрхийг хийн түлшний хэрэглээнд шилжүүлэх төлөвлөгөөг гаргаад байна” гэлээ.
Өнөөдрийн байдлаар нийслэлийн хэмжээнд 172 мянган өрх галлагаа хийж байгаа бөгөөд 2028 он гэхэд 100 гаруй мянган өрхийг хийн түлшинд бүрэн шилжүүлэх юм. НҮБ-ын Хүүхдийн сан, нийслэл, дүүрэг, хороодын албан хаагчид болон цагдаа, онцгой байдлын албан хаагчид хийн түлшний аюулгүй ашиглалтын сургалтыг явуулна. Хийн түлшийг сурталчлах, хэрэглээнд нэвтрүүлэх үүднээс галлагааны улирлын есөн сарын хугацаанд 900 мянган төгрөгийн хөнгөлөлтийг олгох зэрэг төлөвлөлт хийгдэх аж.
Мөн хагас коксон нүүрсний үйлдвэр байгуулах судалгааны ажил үргэлжилж байгаа бөгөөд гэрээ байгуулагдсанаас хойш 14-16 сарын хугацаанд үйлдвэрийг ашиглалтад оруулах боломжтой гэв. Тодруулбал, хоёр жилийн хугацаанд иргэдийн түлшний хэрэглээг багасгасны дараа хагас коксон түлшийг дулааны болон цахилгаан станцууд ашиглах юм.
Тод мэдээ
Хүннү хотын дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлууд үргэлжилж байна
Улаанбаатар хотын 2040 оны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу нийслэлийн төвлөрлийг сааруулах, бүс нутгийн тэнцвэртэй хөгжлийг хангах зорилгоор Төв аймгийн Сэргэлэн сумын 31 мянган га газарт Хүннү хотыг байгуулахаар төлөвлөсөн.
Тус хотод 150 мянган хүн оршин суух бөгөөд 80 мянган ажлын байр бий болно гэж тооцоолж буй.
Мөн их, дээд сургууль, оюутны хотхон, төр захиргаа болон тээвэр логистикийн нэгдсэн цогцолбор байгуулж, эдийн засгийн чөлөөт бүс байхаар төлөвлөж байна.
Хүннү хотын дэд бүтцийн барилга угсралтын ажил өнөөдрийн байдлаар дараах байдлаар үргэлжилж байна. Тодруулбал,
- Цахилгаан хангамжийн ажил 86 хувь;
- Ус хангамжийн ажил 80 хувь;
- Үерийн хамгаалалтын сувгийн ажил 75 хувь;
- Мэдээлэл холбооны сүлжээний ажил 65 хувь;
- Ариутгах татуургын ажил 10 хувь;
- Дулаан хангамжийн ажил 10 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.
Тод мэдээ
АТГ: Мөрдөн шалгах ажиллагаанд 941 хэрэг шалгагдаж байна
Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтэс 2025 оны есдүгээр сарын 8-14-ний өдрүүдэд гэмт хэргийн шинжтэй 95 гомдол, мэдээллийг шалгав.
Үүнээс 9 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх, 13 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах, 2 гомдол мэдээллийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх саналтайгаар прокурорт шилжүүлсэн бөгөөд одоогоор 71 гомдол, мэдээллийг хянан шалгаж байна.
Түүнчлэн эрүүгийн 969 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулснаас 11 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх, 14 хэргийг хаах, 2 хэргийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх саналтай прокурорт хүргүүлж, 2 хэргийг нэгтгэн шалгаж байна. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд одоогоор 941 хэрэг шалгагдаж байна.
Эрүүгийн болон хэрэг бүртгэлтийн 3 хэрэгт нийт 13 объектод нэгжлэгийн ажиллагаа явуулж, хэрэгт ач холбогдол бүхий нотлох баримтуудыг хураан авлаа гэж АТГ-аас мэдээллээ.
-
Тод мэдээ2021/05/05
Нийслэлд хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих гурван хөтөлбөр хэрэгжинэ
-
Чөлөөт бүс2020/01/23
Монголын уран зохиолын цоморлог франц хэлнээ хэвлэгдлээ
-
Тод мэдээ2021/04/22
Шүлснээс коронавирус илрүүлэх шинжилгээний оношлуурыг ирэх даваа гарагаас хэрэгл...
-
Өнөөдөр2022/09/13
Цэцэрлэгийн 2 дахь бүртгэл явагдаж байна