Тод мэдээ
Эрчим хүчний зохицуулах хороо 2022 онд хийж гүйцэтгэсэн ажлаа тайлагналаа
Хуралд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч /ТЗЭ/ компанийн нийт 170 гаруй төлөөлөл оролцож, салбарын асуудлыг хэлэлцлээ.
Монгол Улсын цахилгаан эрчим хүчний нийт хэрэглээ 2022 онд 10.3 тэрбум кВт.ц болж өмнөх оноос 5.8 хувиар буюу 564.3 сая кВт.ц-аар нэмэгдсэн байна. Нийт хэрэглээний 79.1 хувийг буюу 8.18 тэрбум кВт.ц цахилгаан эрчим хүчийг дотоодын үйлдвэрлэлээр, 20.9 хувийг буюу 2.16 тэрбум кВт.ц цахилгаан эрчим хүчийг импортоор авч хангажээ. Сэргээгдэх эрчим хүчний үүсгүүрүүдийн үйлдвэрлэлийн хэмжээ 748.9 сая кВт.ц болж дотоодын нийт үйлдвэрлэлийн 9.2 хувийг эзэлж байна. Дулааны эрчим хүчний үйлдвэрлэл өмнөх оноос 1.28 сая Гкал буюу 8.5 хувиар нэмэгдэж 16.3 сая Гкал болсон.
Өнгөрсөн өвөл төвийн эрчим хүчний системийн цахилгааны оргил ачаалал 1474 МВт-д хүрч, дулааны цахилгаан станцууд бүрэн хүчин чадлаараа, нөөц тоноглолгүй ажилласан. Улс орны аюулгүй байдал, нийгмийн тогтвортой хөгжлийн суурь болсон эрчим хүчний хангамж, хүрэлцээ нь сүүлийн жилүүдэд тулгамдсан асуудал болоод байгаа билээ.
Эрчим хүчний өртөг зардалд нөлөөлж буй бодит хүчин зүйлс буюу сэлбэг материал, түлш шатахууны үнийн өсөлт, валютын ханш, хэрэглээний үнийн индексийн өөрчлөлт зэргийг харгалзан 2022 онд эхний алхам болгож үнэ тарифыг инфляцад огцом нөлөө үзүүлэхгүй байдлаар зохицуулж, аж ахуйн нэгж, байгууллагын үнэ тарифыг хэрэглээтэй уялдуулан 28 хувиар нэмэгдүүлээд байна.
Ингэхдээ аж ахуй нэгжийн цахилгааны үнэ тарифыг шатлалтай нэмэгдүүлэх нь жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд ачаалал хамгийн бага байхаар тооцсон юм. Тодруулбал, 5000 кВт.цаг хүртэл хэрэглээнд цахилгааны үнийг 14 хувиар, түүнээс давсан хэрэглээний үнийг 28 хувиар тус тус нэмэгдүүлсэн. Ингэснээр хэрэглэгчид хэрэглээгээ хянаж, эрчим хүчийг хэмнэлттэй зарцуулах зохицуулалтыг өөртөө хэрэгжүүлэх боломжтой болж байгаа юм.
Эрчим хүчний салбарт томоохон чадлын эх үүсвэр баригдаж ашиглалтад орох хүртэлх хугацаанд буюу ойрын жилүүдэд эрчим хүчний хэмнэлтээр эх үүсвэрийн дутагдлыг нөхөх, хэмнэлтийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлж, үр дүнд хүрэх хэрэгцээ, шаардлага зүй ёсоор үүсээд байна. Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос дээрх хүндрэлтэй асуудлыг даван туулах, эрчим хүчний системийн найдвартай, тогтвортой ажиллагааг хангах, хэмнэлт, үр ашгийг дээшлүүлэхэд тулгамдаж буй асуудал, боломж, гарц, шийдлийг хэлэлцэх зорилгоор 2022 онд “Эрчим хүчний хүрэлцээ ба хэмнэлт” зөвлөгөөнийг салбарын хэмжээнд зохион байгуулж хэмнэлтийн чиглэлээр ойрын хугацаанд авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, цаашдын чиглэлээ тодорхойлсон.
Улмаар “Хэрэгцээг удирдах” цогц арга хэмжээний санал, төлөвлөгөө боловсруулан Эрчим хүчний сайдаар батлуулж салбарын хэмжээнд нэгдсэн зохион байгуулалттайгаар хэрэгжүүлж эхлээд байна. Дээрх арга хэмжээний хүрээнд эрчим хүч хэмнэх хууль эрх зүйн орчныг сайжруулах, өвлийн оргил ачааллын цагуудад цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээг бууруулах зохицуулалтыг хэрэгжүүлэх, хэрэглэгч, олон нийтэд чиглэсэн мэдээлэл, сурталчилгааны ажлыг зохион байгуулах замаар эрчим хүчийг хэмнэх дадал хэвшил бий болгох, хэрэглээний өсөлтийг хэмнэлтээр хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх юм.
Цаашид ЭХЗХ-оос дараах ажлуудыг хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна.
- “Цахилгаан, дулааны эрчим хүчний үнэ тарифыг тогтоох аргачлал”-д урамшуулалд суурилсан зохицуулалтын механизмыг тусгах,
- Дулаан түгээх, хангах ТЗЭ-дийн дулааны тарифыг тухайн ТЗЭ-ийн ачаалал, хэрэглэгчийн тоо, хүчин чадал, шугам сүлжээ, тоног төхөөрөмж зэрэг холбогдох хүчин зүйлүүдээс хамааруулан тооцох тогтолцоог бүрдүүлэх,
- Тусгай зөвшөөрлийн зохицуулалтыг Зөвшөөрлийн тухай хуульд нийцүүлэн ил тод, түргэн шуурхай хэрэгжүүлэх зорилгоор “E-license” цахим системийг бүрэн ашиглах,
- Улаанбаатар хотод дулаан хангамжийн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа дулаан түгээх, хангах тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдийн дулааны эрчим хүчний төлбөрийн мөнгөний урсгалыг зохицуулах Нэг худалдан авагчтай загварыг энэ оноос хэрэгжүүлж эхлээд байна.
Эрчим хүчний салбарын санхүү, эдийн засгийн үйл ажиллагааг сайжруулах, эрчим хүчний хэмнэлтийг дээшлүүлэх зорилгоор айл өрхийн цахилгааны шатлан нэмэгдэх тарифын тогтолцоог бүрдүүлэх, ахуйн хэрэглэгчдэд цагийн ялгаварт 3 тарифын ангилал нэвтрүүлэх, дулааны тарифыг бүсчилсэн хэлбэрээр нэмэгдүүлэхээр төлөвлөж байна.
Тод мэдээ
Цахим худалдаа, дижитал эдийн засгийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын шинжээчдийн бүлгийн 7 дугаар хуралдаанд оролцов
Швейцарын Холбооны Улсын Женев хотноо 2024 оны тавдугаар сарын 6-8-ны өдрүүдэд болсон НҮБ-ын Худалдаа, хөгжлийн бага хурлын Цахим худалдаа, дижитал эдийн засгийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын шинжээчдийн бүлгийн 7 дугаар хурлын дэд даргаар Монгол Улсаас НҮБ-ын Женев дэх төв болон олон улсын бусад байгууллагын дэргэд суугаа Байнгын төлөөлөгч, Элчин сайд Д.Гэрэлмаа сонгогдон ажиллав.
Байнгын төлөөлөгч, Элчин сайд Д.Гэрэлмаа цахим худалдааны бодлого, санаачилгыг тогтвортой, үр дүнтэй хэрэгжүүлэх сайн туршлага, арга хэрэгслийг тодорхойлоход чиглэсэн “Үнэлгээнээс цахим худалдааны стратеги, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулах нь” сэдэвт хуралдааныг даргалж, мөн үеэр Монгол Улсын Засгийн газраас цахим шилжилтийг хэрэгжүүлэх, эдийн засгийг төрөлжүүлэх хүрээнд баримталж буй бодлого, цахим худалдааны орчныг бий болгох, мөн тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэхэд гарч буй ахиц дэвшлийн талаар танилцуулав.
НҮБ-ын Худалдаа, хөгжлийн бага хурлаас Монгол Улсын цахим худалдааны бэлэн байдлын үнэлгээний тайланг боловсруулж, Гадаад харилцааны яам, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны ивээл дор 2023 оны 6 дугаар сард Улаанбаатар хотноо танилцуулсан.
Цахим худалдаа, дижитал эдийн засгийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын шинжээчдийн бүлэг нь мэдээлэл, харилцаа холбооны технологи, цахим худалдаа, дижитал эдийн засгийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн НҮБ-ын Худалдаа, хөгжлийн бага хурлын хүчин чармайлтыг дэмжихийн зэрэгцээ улс орнуудын цахим хуваагдлыг багасгаж, илүү хүртээмжтэй, мэдлэгт суурилсан нийгмийг хөгжүүлэхийг зорьж байна гэж Женев дэх Монголын Элчин сайдын яамнаас мэдээллээ.
Тод мэдээ
Нийслэлийн шилдэг татвар төлөгчдийг шалгарууллаа
Хүүхэд залууст татварын боловсрол олгох, татварын хууль тогтоомжийн өөрчлөлт, шинэчлэлийг олон нийтэд сурталчлан таниулах, шударгаар татвараа төлсөн аж ахуйн нэгж, иргэдийг шалгаруулахаар жил бүрийн тавдугаар сарын хоёр дахь долоо хоногт “Татвар төлөгчийн өдрүүд”-ийг тэмдэглэдэг билээ. Энэ хүрээнд нийслэлийн Татварын газар НЗДТГ-тай хамтран хотын төсвийн орлогыг бүрдүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан шилдэг татвар төлөгч 25 аж ахуйн нэгж, 16 иргэнийг шалгарууллаа.
Шагналыг Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг, НЗДТГ-ын дарга Л.Хосбаяр, НЗДТГ-ын Санхүү, хөрөнгө оруулалтын газрын дарга Б.Энхжин, Нийслэлийн Татварын газрын дарга М.Болдбаатар нар гардуулав.
2023 оны нийслэлийн шилдэг татвар төлөгч аж ахуйн нэгжээр:
- “Транс гайд сервис” ХХК
- “БНЦМҮ” ХХК
- “Цоглогхангай” ХХК
- “Бластхолдинг” ХХК
- “Фибо глобал” ХХК
- “Уанстеп” ХХК
- “Монпеллетс” ХХК
- “КАДСҮРВЭЙ” ХХК
- “Юбикаб” ХХК
- “Өгөөж чихэр боов” ХХК
- “МД топ” ХХК
- “Нэг-Үүд” ХХК
- “ИЛЧХАНГАЙ” ХХК
- “Хосгангийн оргил” ХХК
- “Арирангфүүдс” ХХК
- “Хулжийн голын зам” ХХК
- “Амтат чавга” ХХК
- “Монголианс ресторан” ХХК
- “Инвескор” ББСБ ХК
- “Арткон” ХХК
- “Мариотт” ХХК
- “Энерготех сервис” ХХК
- “Тридум-Эсекьюрити” ХХК
- “Телко инженеринг сервис” ХХК
- “Дижитал сэйлс чаннел” ХХК тус тус шалгарсан байна.
Харин 2023 оны нийслэлийн шилдэг татвар төлөгч иргэнээр:
- Багануур дүүргийн иргэн Э.Сэргэлэнбаатар
- Баянгол дүүргийн иргэн Н.Хулан
- Баянгол дүүргийн иргэн П.Байгалмаа
- Баянзүрх дүүргийн иргэн Ч.Өнөрбаяр
- Баянзүрх дүүргийн иргэн Т.Отгонсүрэн
- Баянзүрх дүүргийн иргэн Ц.Чимгээ
- Сүхбаатар дүүргийн иргэн Л.Баярмаа
- Сүхбаатар дүүргийн иргэн Б.Нямбаяр
- Сонгинохайрхан дүүргийн иргэн Г.Баттулга
- Хан-Уул дүүргийн иргэн О.Өрнөхбаяр
- Хан-Уул дүүргийн иргэн Т.Баттулга
- Хан-Уул дүүргийн иргэн Т.Түмэнбаатар
- Чингэлтэй дүүргийн иргэн Ж.Баттулга
- Чингэлтэй дүүргийн иргэн О.Чингүүн
- Чингэлтэй дүүргийн иргэн Б.Батбилэг
- Нийслэлийн Татварын газартай харилцагч Б.Өлзий-Учрал нар шалгарсан байна.
Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг:
Улаанбаатар хотын тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэхэд татварын орлого маш чухал хувь нэмэр болдог. Өнөөдрийн байдлаар нийслэлд 179 мянган аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж, 1.1 сая орчим иргэн хувиараа татвар төлж байгаа бөгөөд Улаанбаатар хотын хөгжил цэцэглэлтэд хувь нэмрээ оруулж буй нийт татвар төлөгчдөдөө баярлалаа.
2023 оны нийслэлийн шилдэг татвар төлөгч “Юбикаб” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал О.Золбаяр:
Манай байгууллага 2013 оноос хойш үйл ажиллагаа явуулж буй. Монгол Улсад татвар төлдөггүй, хувиараа такси тээврийн үйлчилгээ эрхэлдэг байсан 45 мянга гаруй иргэнийг технологийн тусламжтайгаар нэгдсэн зохион байгуулалтад оруулж, сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд татвар төлдөг болгосон үйл хэргийг минь үнэлж, эл шагналыг өгсөн гэж ойлгож байна.
2023 оны нийслэлийн шилдэг татвар төлөгч Сүхбаатар дүүргийн иргэн Л.Баярмаа:
Би зөвлөх үйлчилгээний чиглэлээр ажилласан цагаасаа эхлэн гурван жилийн хугацаанд татвараа тайлагнаж байна. Ийнхүү өнөөдөр шилдэг татвар төлөгчийн нэгээр шалгарсандаа баяртай байна. Бид 18 нас хүртлээ улс эх орноосоо боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг тодорхой салбарын үйлчилгээг үнэ төлбөргүй авсан. Үүнийхээ хариу болгон насанд хүрсэн иргэн хүнийхээ хувиар татвараа төлөх нь бидний эх орныхоо өмнө хүлээсэн үүрэг.
Ташрамд, энэ жилийн хувьд "Татвар төлөгчдийн өдрүүд"-ийг “Хариуцлагатай татвар төлөгч” уриан дор тэмдэглэж байна. Энэ хүрээнд орон даяар татварын алба бүр татварын боловсролыг нэмэгдүүлэх зорилгоор ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчид, Их, дээд сургуулийн оюутнууд болон болон татвар төлөгч аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдэд өдөр бүр татварын сургалт орохын зэрэгцээ татварын сэдэвт уралдаан, тэмцээн зохион байгуулж буй юм.
НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС
Тод мэдээ
Монголын хэл хуурчдын анхдугаар чуулган боллоо
Монгол угсаатан Хэл хуурчдын холбооноос санаачлан Соёлын яам болон Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл Урлагийн Газар / Culture and Arts Authority, Соёлын Өвийн Үндэсний Төв, Tumen Ekh ensemble/official page/, Монголын Үндэсний Соёл, Амралтын хүрээлэн дэмжин Монголд анх удаа Хэл хуурчдын анхдугаар чуулганыг зохион байгууллаа.
Чуулга уулзалтаар хэл хуур тоглооч, өвлөн уламжлагч, судлаач, урлаачдыг бүртгэлжүүлэх, нэгдсэн мэдээллийн сан бүрдүүлэхийн зэрэгцээ хэл хуурыг түгээн дэлгэрүүлэх, олон нийтэд сурталчлах, хэл хуур хөгжмийн хэрэглээг нэмэгдүүлж, шинжлэх ухааны үндэслэлтэй судлан, хэл хуур хөгжмийн үйлдвэрлэл болон тоглолтын стандартыг бий болгох Монгол Угсаатан Хэл Хуурчдын Холбооны хэтийн зорилго, зорилтыг хэлэлцэж, Монголын Хэл хуурчдын Үндэсний наадмыг жил бүр Соёлын яамны ажлын хүрээнд зохион байгуулж байх боллоо гэж Соёлын яамнаас мэдээллээ.
Сэтгэгдэл