Тод индэр
"...Солонгост гэрээгээр ирээд “хар”-лахгүй байх хөшүүрэг хэрэгтэй"
Монголчууд Солонгост ажиллаж, амьдарч эхлээд 30 гаруй жил болж байна. Албан ёсоор бол 28 орчим жил гэж “тоолдог”. 2022 оны тавдугаар сарын 31-ний байдлаар 38185 монгол хүн Солонгост оршиж сууж байв. Юутай ч, монгол өрх бүрээс тийшээ явж ажиллаж, амьдарч үзсэн гэхэд хилсдэхгүй юм.
Одоо ч тус улсад ажиллах хүсэлтэй иргэдийн оочер оволзож байна.
Ялангуяа энэ зунаас хойш ийм хүсэл тээж, ЭСЯ-нд нь виз мэдүүлсэн иргэдийн тоо эрс өсчээ. Энэ нь гурав дахь жилдээ үргэлжилж буй ковидын хөл хорио улс орон бүрт өнөө зунаас арай суларсантай холбоотой юм.
Гэрийн хорионд бараг хоёр жил суусан бидний орлого зарлага ч юу болсон нь ойлгомжтой. Тиймээс Солонгосыг зорих монголчууд олширсонд гайхах хэрэггүй биз ээ.
Солонгос улс ч ковидын хөл хориогоо сулруулж, энэ зунаас гадны иргэдийг авч эхэлсэн байна. Ялангуяа ковидын тухайд маскаа тайлаад удсан монголчуудад тийм ч хатуурхалгүй хилээр нэвтрүүлэх болжээ. Мөн хөдөлмөр эрхлэх чиглэл дээр ч бодитой боломжуудыг нээхээр болж байх шиг байна. Тиймээс манайхан ямар нэг аргаар, яаж ийгээд л Солонгост очихыг бодно. Ер нь оччихно. Нутаг нэгтнүүд маань бөөн бөөнөөрөө зорьж эхлэхтэй зэрэгцэн тус улсад очиж таарав. Тэндэх монголчууддаа албан ёсоор төрийн үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллага Солонгосын Сөүлд байх аж. Сөүлийн төв хэсэг, манайхны мэддэгээр “Монгол таун”-ы баруун урдхантай ХНХЯ-ны харьяа Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын үйлчилгээний төв үйл ажиллагаа явуулдаг байна. Тус төв нь “...Солонгост оршин сууж буй монгол иргэдэд ХНХЯ-ны эрхлэх асуудлын хүрээнд хоёр улсын холбогдох хуулийн дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд тулгарсан асуудлыг шийдвэрлэн, нийгмийн даатгалын үйлчилгээг хүртээмжтэй, чанартай үзүүлж, монгол хүний хөгжлийг ахисан түвшинд хүргэх, иргэдийн хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалахад төрийн үйлчилгээг шуурхай үзүүлнэ” гэсэн зорилтыг тавьжээ. ХНХЯ-ны Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний ерөнхий газар, НДЕГ-ын харьяанд үйл ажиллагаа явуулдаг. Энэхүү Солонгос дахь Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын төвийг тэндэх монголчууд “Нэг цэг” гээд товчлоод нэрлэчихсэн байдаг юм байна. Энэ төвийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын тасаг нь 14 мэргэжилтэнтэй. Харин Нийгмийн даатгалын тасаг нь найман мэргэжилтэнтэй ажилладаг.
Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын тасаг нь ажиллаж буй монгол иргэдийн хөдөлмөрийн харилцаанд тулгарсан асуудалтай холбоотой санал хүсэлтийг хүлээн авах, тэдэнд хууль эрх зүйн зөвлөгөө өгөх, ажил олгогчидтой харилцан зөвшилцөх, Солонгосын Хөдөлмөрийн яам болон холбогдох газруудад монгол иргэдийн гомдлыг барагдуулах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх талаар мэдээлэл өгөх, гэрээт ажилчдад зориулж нутаг буцахыг дэмжих хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, Солонгост хууль ёсны дагуу оршин суухтай холбоотой сургалт зөвлөгөөг зохион байгуулах, мөн гэрээт ажилчдыг ахисан түвшинд хүргэх шат дараалсан арга хэмжээ авч ажиллаж байна.
Дээрх үйл ажиллагааны чиглэлийн дагуу сүүлийн дөрвөн жил хагасын байдлаар Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын тасаг нь 13.6 тэрбум төгрөгийг монгол иргэддээ олгуулжээ.
Мөн Солонгосын Хөдөлмөрийн яамны харьяа Хөдөлмөр, халамжийн корпорацитай хамтарч 221 монгол хүний 9.0 тэрбум гаруй төгрөгийн үйлдвэрийн ослын нөхөн олговрыг олгуулсан байна. 2014-2022 оныг нийтээр нь аваад үзвэл 3642 монгол хүнийхээ 42 тэрбум вонын нөхөн олговрыг олж өгсөн байгаа юм.
Харин Нийгмийн даатгалын тасгийн тухайд Солонгост ажиллаж буй иргэдээ Монгол Улсын тэтгэврийн даатгал, сайн дурын даатгалд хамруулах, сайн дурын шимтгэлийн орлого төвлөрүүлэх, Солонгосын Үндэсний тэтгэврийн даатгалд шимтгэл төлсөн иргэдийн шимтгэлийг буцаан олгуулах, Нийгмийн даатгалын тухай хууль, тогтоомжуудын талаарх мэдээллээр хангаж, сургалт зохион байгуулах ажлыг хийж гүйцэтгэдэг байна. Сүүлийн дөрвөн жил хагасын хугацаанд 13.9 тэрбум төгрөгийг Монгол Улсын Нийгмийн даатгалын санд төвлөрүүлжээ.
ХНХЯ-ны харьяа Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын үйлчилгээний төв буюу “Нэг цэг”-ийн даргаар Д.Баярмандах ажилладаг. Сүрхий нөхөр аж. Тэрбээр “Нэг цэг”-ээ Солонгосын Хөдөлмөрийн яам, Аж үйлдвэр, хүний нөөцийн хэрэг эрхлэх газар, Үндэсний тэтгэврийн алба, Хөдөлмөр халамжийн корпорац, “Ёжү” олон улсын сургалтын тав, Хөдөлмөрийн хэлтэс, биржүүд, Гадаад ажилчдыг дэмжих нэр бүхий найман төв, “Самсунг” даатгалын газар зэрэг төр, хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай нь нарийн нягт холбоотой ажилладаг болгожээ. Тэгээд монгол иргэддээ шаардлагатай тусламж үйлчилгээг авдаг байгаа юм. Тухайлбал, Солонгосын “Воне” эмнэлэгтэй хамтран эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдаагүй монгол иргэддээ 74.1 сая төгрөгийн үзлэг, оношилгоо, эмчилгээ, үйлчилгээг үнэ төлбөргүй хийлгэсэн. “Анам” эмнэлэгтэй хамтраад дээрхийн адил үйлчилгээ үзүүлдэг байна.
Бас нэг сонин гэвэл тус төвөөс эрхлэн “Нэг цэг” /One stop/ сэтгүүлийг гаргаж, монголчууддаа үнэгүй тарааж байна. Сэтгүүл хэвлэх зардал өндөр ч Д.Баярмандах дарга өөрөө, бас ажилтнууд нь “гүйж” байгаад болгоод байдаг тухайгаа хэлсэн. Хамгийн гол нь тэрхүү сэтгүүл нь Монголын төр засгийн цаг үеийн мэдээлэл, “Нэг цэг”-ийн үйл ажиллагаанаас гадна тэнд ажиллаж буй монголчуудынхаа ажил, амьдралд хэрэгцээт мэдээ сэлт, чөлөөт цагт нь зориулсан, мөн урам зориг өгөх нийтлэл ярилцлагуудыг багтаадаг байна. Уг сэтгүүлийг тус төвд ажилладаг туршлагатай сэтгүүлч Ж.Жаргалсайхан эрхэлдэг юм байна.
Түүнээс гадна, тус төвийн оффисын хананд хийж гүйцэтгэх ажлаа календарь хэлбэрээр хэвлээд хадчихсан нь анхаарал татсан. Мөн алба хаагчдынхаа хийж гүйцэтгэх ажлын жагсаалтыг солонгос, монгол хэлээр хэвлэн хананд байрлуулсан нь ч үйлчлүүлэхээр очиж буй хүмүүст чухал гарын авлага болохоор юм байна лээ. Бас Солонгост гэрээгээр ажилладаг монголчуудын байршил тоон судалгааны талаарх мэдээлэл ч байнга шинэчлэгдэх байдлаар хананд нь байрлаж байдаг аж.
Сүүлийн 2-3 жилд ковид гээд гэрээний шинэ ажилчид бараг очоогүй байна. Солонгосын талаас тэнд ажиллаад гэрээний хугацаа нь дууссан монголчуудын гэрээг дахин нэг жилээр сунгаж ажиллуулжээ. Саяхан даа, сар гаруйн өмнө мань эрийг зарим нэг хэвлэлээр гөвсөн. Тэр нь ажлаас чөлөөлөгдсөн хүмүүсийн “хариу арга хэмжээ” байжээ. “Монгол таун”-ыг бараадан түрээсэлсэн төвийн ажилтнууд голдуу залуус байна лээ. “...Зөвхөн гэрээний гэлтгүй, энд амьдардаг монголчууддаа төрийн үйлчилгээг хүргэх хэрэгтэй болдог. Тиймээс ажлын цаг гэж ярихад ер нь хэцүү дээ. Гадуур явах ажил ихтэй. Залуус маань ч ажил үүргээ сайн нугалдаг” гэж Д.Баярмандах дарга ярьсан.
“Нэг цэг”-ийн ажилтнуудтай ярьж байхад хийж буй ажилдаа түүртээд байх нь бараг үгүй аж. Цалин, үйлдвэрийн осол, гэмт хэрэгт холбогдоод цэрэг цагдаад баригдсан гээд манайхны асуудал мунддаггүй байна. Гэхдээ энэ нь зөвхөн гэрээний ажилчдын асуудал биш “хар”-лаад алга болчихсон хүмүүс ч тэднийд ханддаг байгаа юм. “...Цалингаа авч чадахгүй байна”, “...Солонгос хүмүүст дээрэлхүүллээ” гээд л ороод ирдэг гэж байна. Тэднийг “...Чи харласан учраас хүлээж авахгүй” гэж болохгүй. Үйлчлэх л ёстой гэцгээж байна лээ.
“Нэг цэг”-ийн ажилтнууд, дарга нь ч нэг зүйлийг байн байн ярьсан. Тэр юу юм гэхээр “...Манайхан гэрээгээр ирээд “хар”-лачихдаг. Тэр нь наашаа ирэхээр виз, ажиллах зөвшөөрөл хүлээж байгаа монголчууддаа гай болж байгааг ойлгодоггүй нь харамсалтай” гэж байв. Өөрөөр хэлбэл, гэрээгээр очоод “хар”-лачихаар дараа нь авах квотоо Солонгосын тал бууруулчихдаг байна. Тиймээс хууль эрх зүйн хувьд юм уу, ямар нэг хөшүүрэг хэрэгтэй болсон гэсэн үг. Манайхтай адил Солонгост ажиллах хүч нь ордог Вьетнам ч бил үү, ийм байдал газар авсан учраас “хар”-ласан иргэдээ нутагтаа аваачаад хорих ял хүртэл шийтгэдэг болсон гэж байгаа юм. Учир нь тухайн улс ийм үйлдэл гаргасан иргэдээ “...Эх орныхоо нэр хүндийг сэвтүүлсэн, нутаг нэгтнүүдийнхээ боломжийг хаасан” гэж буруутгадаг болжээ. Монгол ч ингэтэл ял шийтгэл оноодоггүй юм гэхэд “...Харлахгүй ээ” гэсэн хариуцлагын гэрээ ч хамаагүй байгуулах хэрэгтэйг тэд хэлж байна.
Б.ДАМДИНЭх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
2022 оны есдүгээр сарын 2. Баасан гараг. № 169 (6901)
Тод индэр
Ахмед Надим: Спортын томоохон үйл явдлыг хурдан шуурхай үзэгчид хүргэхэд хамтран ажиллах хэрэгтэй
Ази, Номхон далайн орнуудын өргөн нэвтрүүлгийн холбооны 62 дугаар Ерөнхий Ассамблейн Спортын хорооны хурал "Туушин" зочид буудалд үргэлжилж байна.
Тус хурлыг нээж Монголын Үндэсний спортын холбооны ерөнхийлөгч Ц.Магалжав, Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Спортын бүлгийн дэд захирал Нам Сан Вон, Ази Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим нар үг хэлсэн.
Спортын хорооны хурлын өнөөдрийн хэлэлцүүлэг "Үндэсний болон соёлын өвийг хамгаалахад спортын хэвлэл мэдээллийн гүйцэтгэх үүрэг" сэдвийн хүрээнд өрнөж байгаа юм.
Энэ хүрээнд МҮОНРТ-ийн Спортын сувгийн захирал О.Ууганбаяр, КВЅ-ийн Спортын төлөвлөлт, продюсерын багийн дэд дарга Нам Сан Вон болон Шри Ланкийн SLRS телевизийн Ерөнхий захирал Маножа Надишана Амарасинхэ нар илтгэлээ хэлэлцүүлж байна.
Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим "Аль ч улсын Үндэсний телевиз болон өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээнд томоохон сорилтууд тулгараад байна. Эдгээр сорилт нь дижитал платформуудтай холбогдож байна. Иймд бид бүхэн хоорондоо хамтран ажиллах шаардлагатай. Энэ удаагийн "ABU-62" дугаар Ерөнхий Ассамблейн хурал яг энэ төрлийн хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, стратеги төлөвлөлтийг сайжруулахад чиглэгдсэн чухал уулзалт болж байна.
2026 онд Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, Азийн наадам зэрэг спортын томоохон тэмцээн уралдаанууд зохион байгуулагдана. Эдгээр спортын томоохон үйл явдлыг бид хурдан шуурхай үзэгчдэд хүргэхэд хамтран ажиллах хэрэгтэй. Энэ нь олон нийтийг нэгтгэх спортоор дамжуулан нөхөрлүүлэх зэрэг олон давуу талтай байдаг.
Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооноос нэгэн платформыг шинээр нэвтрүүлсэн. Энэхүү платформоор дамжуулан цахим хэлбэрээр спортын төрөл бүрийн нэвтрүүлэг хүргэх шинэ боломж бүрдэж байгаа бөгөөд энэ удаагийн Ерөнхий Ассамблейн хурлаар тухайн платформын стратегийн шинжтэй бодлогын асуудлуудыг хэлэлцэнэ” гэдгийг онцолсон юм.
Тод индэр
Г.Гэрэл: “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд оролцоно
“ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурал есдүгээр сарын 10-15-ны хооронд болно. Энэхүү хурлын талаар "МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэлтэй "Монголын мэдээ" сувгийн сэтгүүлч ярилцсаныг хүргэж байна.
-МҮОНРТ “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлыг эх орондоо хоёр дахь удаагаа зохион байгуулах гэж байна. “ABU GENERAL ASSEMBLY”олон улсын хурлын бэлтгэл ажил хэр хангагдаж байгаа вэ?
-МҮОНРТ Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн Радио телевизийн холбооны гишүүнээр 1991 онд элсэн орж, 2006 оноос хойш үйл ажиллагаанд нь маш идэвхтэй оролцсоор ирсэн. 2009 онд манай телевиз Улаанбаатар хотод "ABU” чуулга уулзалтын үндсэн зохион байгуулагчаар ажиллаж байсан. 2025 онд хоёр дахь удаагаа Улаанбаатар хотод олон улсын нэр хүндтэй чуулга уулзалтыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
-Энэ хурлаар ямар асуудал яригдах вэ. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?
-“ABU байгууллага нь Ази, Номхон далайн телевиз радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэргэжлийн редакцтай байгууллагуудыг гишүүнээр элсүүлдэг. Монгол Улсаас хоёр гишүүн байна. Хамгийн эхэнд TV5 телевиз гишүүнээр элсэж байсан.
Үүний дараа МҮОНРТ гишүүнээр элссэн юм. Холбоонд элсэх нь мэргэжил арга зүйн хувьд хөгжиж дэвших, суралцах боломжийг олгодог. Гадаад хамтын ажиллагааг өрнүүлэхээс гадна нэвтрүүлэг, уран бүтээлтэй холбоотой хамтын ажиллагаа чухал байдаг. Мэргэжлийн байгууллагын хувьд маш чухал хүний нөөцийн хөгжиж дэвших үйл ажиллагаа “ABU” холбоо харилцаанд явдаг.
Энэ жил болох гэж байгаа “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн тэргүүлэх байгууллагуудын захирал, ерөнхий захирал, продюсер, ажилчид ирэх гэж байна. 2025 онд зохион байгуулагдаж байгаа "ABU GENERAL ASSEMBLY" олон улсын хурал “Үндэсний өв соёлыг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн байгууллагын оролцоо” сэдвийн хүрээнд явагдана.
-Бидэнд их ойр сэдэв байна?
-МҮОНРТ үндэсний өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэх үндсэн үүрэг бүхий хөтөлбөрийн бодлогыг эрхлэн гаргадаг. Манай орны үзэгчид болон энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын хувьд их чухал. Есдүгээр сарын 11-нд спортын болон хөтөлбөрийн бодлого, техникийн салбарын уулзалт хурал болно. Есдүгээр сарын 12-ны өдөр спорт, радиогийн болон техникийн бүх форумд оролцогчдын салбар хуралдаан болно.
Есдүгээр сарын 13-ны өдөр Монгол Улсыг зорьж ирсэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагын зочдод зориулж, Монголынхоо өв соёлыг харуулсан бэсрэг наадмыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
Мөн "ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлын үеэр дууны наадам зохион байгуулна.
Энэ арга хэмжээнд 10 гаруй орны уран бүтээлчид оролцоно. МҮОНРТ эдгээр орны уран бүтээлчдийн тоглолтыг шууд дамжуулж үзэгчдэд хүргэнэ. Энэ дууны наадамд дэлхийд алдартай “THE HU” хамтлаг оролцоно.
-40 гаруй улсын хэвлэл мэдээллийн байгууллагын удирдлагууд Монгол Улсад ирнэ. Энэ нь Монгол Улсаа сурталчлах сайхан боломж болох нь ээ?
-Дэлхийн хэвлэл мэдээллийн салбарт МҮОНРТ тод мөртэй, 1991 оноос хойш энэ үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцогч байгууллага гэдгээ дэлхий нийтэд зарлана. Мөн телевизийн гадаад харилцаа илүү өргөжин тэлж хамтын ажиллагааг сайжруулах, чуулга уулзалтын үеэр бүх орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулж эх орноо сурталчлах, Монголын өв соёлоо дэлхий нийтэд таниулах боломж нээгдэж байгаа учраас маш их ач холбогдолтой.
Есдүгээр сарын 14-нд шагнал гардуулах ёслол болно. Эндээс бид мэргэжлийн сэтгүүлзүйн үйл ажиллагаа ямар хандлагатай байна. Бид ямар зураглаачийн бүтээлийг шилдэг гэж үзэж байна. Ямар редакцын бодлого, ямар нэвтрүүлэг шилдэг болохыг зарлана гэх зэрэг мэргэжлийн чиг хандлагад чиглэсэн сонирхолтой үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулахаар бэлтгэлээ ханган ажиллаж байна.
Тод индэр
Б.Ариунаа: Бид зумба бүжгийг зохиомол бус олон улсын стандартад нийцсэн хөтөлбөрийн дагуу заадаг
“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо”-ны тэргүүн, олон улсын зумба бүжгийн багш, эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралын зөвлөх Б.Ариунаатай ярилцлаа.
-“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” хэдэн онд өрхөө татаж, үүдээ нээсэн бэ. Холбооныхоо талаар манай уншигчдад танилцуулна уу?
-Манай холбоо 2018 оноос эхлэн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна. Улаанбаатар хотод зургаа, орон нутагт буюу Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Замын-Үүд, Эрдэнэт, Цогтцэций, Дорноговь, Говь-Алтай зэрэг арван аймагт төдийгүй сумдад салбартай.
Бид зумба заахаас гадна олон улсын хэмжээний багш бэлтгэдэг. Эхний ээлжид Монгол дахь багшаа бэлдэж, улмаар тухайн багшийн идэвх зүтгэл, шавь нартай болж буй эсэхээс шалтгаалан олон улсын сертификат олгодог. Хэрэв тухайн багш маань гадаадад ажиллах хүсэл сонирхолтой гэвэл бид чиглүүлж өгдөг. Тэгэхээр “Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” маань олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, баталгаатай холбоо гэсэн үг.
-Ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг газруудаас танай клубийн ялгарах онцлог, давуу тал юу вэ?
-Нэгдүгээрт, зумба бүжгийг зохиомол хөтөлбөрөөр бус харин олон улсын стандартын дагуу заадаг. Тодруулбал, АНУ дахь Зумба бүжгийн холбооноос боловсруулан гаргасан хөтөлбөр, чиглэлийн дагуу хичээлээ ордог. Холбооны гишүүн улс орны холбоо болгон сар бүр нэг ижил бүжиг заана гэсэн үг. Жишээлбэл, энэ сард эдгээр 20 бүжгийг заагаарай гэсэн чиглэл ирвэл манай бүх салбар тэрхүү хөтөлбөрийн дагуу л хичээллэдэг. Ингэснээр холбооны гишүүд маань аль ч улс оронд очсон хэлний шаардлагагүйгээр зумба бүжгээ дагаад бүжиглэчихдэг. Ийм том давуу талтай. Хоёрдугаарт, эрүүл зөв хооллолтод нэлээд анхаарч, хувь хүнд нь болон нийтэд нь зөвлөмж зөвлөгөө өгдөг. Гуравдугаарт, идэвхтэй амьдралын хэв маягийг бий болгож, хэвшүүлэхэд түлхүү анхаардаг.
Ер нь бол зумбагаар хичээллэснээр хүний амьдралын хэв маяг өөрчлөгддөг. Жишээлбэл, эрт унтаж, эрт босдог болно. Өдрийн ажлаа зөв зохион байгуулалттай хийж эхэлдэг. Ажлаа хэрхэн яаж үр дүнтэй хийх үү, гэр бүлдээ хэзээ яаж цаг зав гаргах уу, баяр ёслолыг хэрхэн яаж тэмдэглэх вэ гэдгээ төлөвлөж, зохицуулж сурдаг. Бид дасгал хөдөлгөөн, бүжиг зааж, эрүүл зөв хооллолтын хичээл орохоос гадна уур бухимдлаа хянах, өөрийгөө гомдлоос суллаж чөлөөлөх, эхнэр, нөхрийн харилцаа хандлага гэх мэт сэтгэлзүйн талын хичээлийг ч мөн зааадаг.
-Долоо хоногт хэдэн удаа цагийн ямар сонголтоор хичээллэх боломжтой вэ?
-Манай өглөөний анги 06:00, 07:30, 10:00, оройн анги 19:00, 20:00 гэсэн цагийн сонголттой. Эдгээр цагийн дагуу өдөр бүр хичээллэдэг учраас тухайн хүн долоо хоногт хэдэн удаа явахаа өөрөө шийдэж, түүндээ нийцүүлэн төлбөрөө төлөх боломжтой. Сүүлийн үед албан байгууллагууд оффис дээрээ хичээл заалгадаг болсон байна. Энэ нь бас нэг ахиц дэвшил шүү.
-Жишээлбэл, би өглөөний 07:00 цагийн ангид явъя гэж бодоход, тухайн нэг цагийн хугацаанд ямар хөтөлбөрийн дагуу хичээллэх вэ?
-Та 07:00 цагаас өмнө ирээд өөрийгөө бэлдчихсэн байх ёстой. Тэгээд эхний таван минутад таныг аппаратад оруулж, жин, өөхлөлт, бэлхүүсний тойрог гэх мэт биеийн шаардлагатай үзүүлэлтийг хянаж, өмнөх өдрүүдэд гаргасан үр дүн эсвэл алдаа дутагдлын талаар ярилцаж, зөвхөн танд тохирсон зөвлөгөө мэдээллийг өгнө. Тэгээд 45 минутад иога, дасгал, “belly dance”, бачата зэрэг олон бүжгийн хөдөлгөөнийг хийнэ. Зумба өөрөө бүх төрлийн бүжгийн техникийг оруулсан дасгал шүү дээ. Харин үлдсэн 10 минутад нийтэд нь буюу бүх хүмүүсийн дунд эрүүл, зөв хооллолтын тухай хичээлийг заадаг. Ингэхдээ бодит үр дүнд хүрсэн хүмүүс туршлагаасаа хуваалцаж, бусдадаа урам зориг өгөх жишээтэй.
-Ер нь зумбагаар хэдий хэр хугацаанд хичээллэж байж үр дүнд хүрэх вэ?
-Cарын хугацаанд 20 кг жин хассан хүн бий. Гэхдээ энэ бол нэлээд чанга дүрэм. Харин зөөлөн дүрмээр бол хүн өдөрт 300 грамм хасдаг гэж тооцож болно. Гэхдээ ер нь бол тухайн хүний өөрийн сахилга батаас л бүх зүйл шалтгаална. Зөвлөгөө зөвлөмж өгөөд байхад хөргөгчин дахь хүнс, идэж уух зүйлсээ өөрчлөхгүй л бол үр дүн хүлээх хэрэггүй. Мөн эрт унтахгүй бол бас үр дүн гарахгүй. Хүний амьдрал баялаг учраас хөдөө гадаа явах, баяр наадамд очих ч гэдэг юм уу юу ч тохиолдож болно. Гол нь ийм үед багшдаа хэлээд зөвлөгөө авах хэрэгтэй.
-Та бүхэн “Зумба фестиваль” зохион байгуулах гэж байгаа юм билээ. Энэхүү фестиваль нь сонирхогч хүмүүст нээлттэй юү?
-Бид олон улсын хэмжээний “Зумба фестиваль”-ийг есдүгээр сарын 6-нд 11:00-17:00 цагийн хооронд зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна. Фестивальд Япон улсаас олон улсын зумба бүжгийн дэглээч багш, мөн БНСУ-аас нэг багш, зургаан хамтрагч багштайгаа ирж оролцоно. Зумба гэж ямар дасгал бүжиг байдаг, түүний ач холбогдол гэх мэт цогц ойлголтыг өгч, олон нийтэд таниулах зорилгоор зохион байгуулж байгаа учир хүссэн хүн бүрд нээлттэй. Гэхдээ тодорхой хэмжээний такстай. Холбооны салбар болон гишүүдийн дунд мөн сонирхогчдыг татан оролцуулсан тэмцээн уралдааныг зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Зохиомол хөтөлбөрөөр хичээллэдэг зумбачид олон улсын том фестиваль дээр очоод хамтран ойлголцож хийж чаддаггүй. Харин олон улсын стандартын дагуу боловсруулсан хөтөлбөрөөр хичээллэсэн хүмүүс бол хаана ч, хэзээ ч хамтдаа нэгэн зэрэг бүжиглэж чаддаг.
-Ер нь бүх л төрлийн бүжиг, дасгал хөдөлгөөн өөр өөрийн давуу тал, ач холбогдолтой байдаг болов уу. Зумба бүжгийн тухайд та юу хэлэх вэ?
-Нэгдүгээрт, дасгал хөдөлгөөн хийж л байгаа учраас тодорхой хэмжээнд жингээ хасна. Хоёрдугаарт, хүний сэтгэлзүйг тайвшруулдаг. Өөрөөр хэлбэл, хөгжмийн аянд бүжиглэдэг учраас тухайн хүнийг зөөлөн сэтгэлзүйтэй болгодог. Гуравдугаарт, аз жаргалын гармон ялгаруулдаг. Дөрөвдүгээрт, өөрийнхөө хүсэл сонирхлыг олж, түүнийгээ амьдралынхаа хэв маяг болгож чаддаг. Жишээлбэл, та зумбагаар хичээллэж байгаад тэдгээр төрлөөс иог хийх эсвэл монгол бүжиг бүжиглэхэд илүү дуртай байвал түүн рүү нь бид чиглүүлж өгдөг. Гурван сарын хугацаанд зумбагаар хичээллэсэн хүн монгол бүжигт дурлан хичээллэдэг болох жишээтэй. Ер нь бол манай клуб зөвхөн жин хасахад төвлөрдөггүй. Харин өөрийгөө олж мэдэрч, эрүүл амьдралын хэв маягтай болгоход илүү анхаардаг.
-Ажил, амьдралаа зумбатай холбосон таны түүхийг хуваалцъя?
-Би 2015 онд элэгний вирустэй гэдэг онош сонссон. Энэ нь удамшсан байх магадлалтай. Яагаад гэвэл, миний эмээ, ээж болон нагац талын олон хүн элэгний өвчнөөр нас барсан. Тиймээс би хувь тавилантайгаа эвлэрч, ер нь бол бууж өгч байсан. Гэсэн ч эмч маань надад урам зориг, хүч өгч намайг урагш түлхсэн. Тиймээс би эмчилгээгээ хийлгэхийн хажуугаар эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралыг эрэлхийлж явсаар 2018 онд өөрийгөө олсон. Өөрөөр хэлбэл, тэр цагаас хойш зумбатай ажил, амьдралаа холбож Ингээд би тухайн үед 82 кг-аас 60 кг жинтэй болж чадсан. Түүнээс хойш энэ жингээ тогтмол барьж байгаа.
-Эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралд уриалдаг, томоохон төлөөллийн хувьд та манай уншигчдад товчхон зөвлөгөө өгөөч?
-Хамгийн түрүүнд амьдралын хэв маягаа л өөрчлөх хэрэгтэй. Гол нь та өглөө 05:00 цагт “зомби” шиг сэрж байна уу эсвэл үнэхээр аз жаргалтай сэрж байна уу гэдэг нь амьдралын хэв маяг. Таны өглөө хэдэн цагаас эхэлдэг вэ. Миний өглөө 22:00 цагт унтахаас эхэлдэг. Хэрэв, би 00:00 цагт унтвал өглөө “зомби” шиг сэрнэ. Харин 02:00 цагт унтвал би өөрийгөө унтаагүйд тооцдог. Дараагийн анхаарах зүйл бол мэдээж хооллолт. Эрүүл хооллолт гэхээр хүмүүс би энийг иднэ, тэрийг идэхгүй гээд таваг дээрх хоолоо ялгаж эхэлдэг. Бас хоолоо сойж, юу ч идэхгүй гэж ярьдаг. Энэ бол маш буруу. Харин ч эрүүл мэндэд илүү их эрсдэлтэй. Тиймээс хооллолтын хувийн зөвлөхтэй болох хэрэгтэй. Учир нь, “Тэр зумбагаар хичээллээд тураад гоё болчихсон байна, би бас явна” гээд л шийдээд явчихдаг. Гэтэл үнэндээ тэр хоёр хүний сэтгэлзүй, бие махбодь харилцан адилгүй, ялгаатай байдаг учраас тэр хэрээр хооллолт ч мөн өөр байна шүү дээ. Тиймээс бидэнтэй нэгдэн хувийн өмгөөлөгчтэй, хувийн хүүхэд асрагчтай болдог шиг таныг анхаарах хооллолтын зөвлөх дасгал хөдөлгөөн таны эрүүл мэндэд анхаарах дасгалжуулагчийг манайхаас сонгоорой,өөрийгөө олж, амьдралынхаа хэв маягийг өөрчлөхийг хүсэж бас уриалж байна.
С.Юмсүрэн
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин №032/24659/ дэх дугаарын цахим сониныг ЭНД-ээс уншина уу.
