Бидэнтэй нэгдэх

Тод мэдээ

Цар тахал ба кибер аюулгүй байдал

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Эх сурвалж: Тагнуулын ерөнхий газар
 
2020 онд дэлхий нийтээрээ коронавирусын халдварын эсрэг тэмцэж хөл хорио тогтоосноор байгууллагууд онлайнаар хурал, зөвлөгөөн зохион байгуулж, гэрээсээ ажиллах бодлого баримталж, мэдээлэл технологийн хэрэглээ ихээр нэмэгдэв. Энэ нь кибер халдлага үйлдэгчдэд том завшаан болсон бөгөөд  байгууллагын удирдлага, систем, сүлжээний админууд ажилчдыг гэрээсээ ажиллах боломжийг хангахад гол анхаарлаа төвлөрүүлж, аюулгүй байдлаа хангах ажлыг орхигдуулснаар кибер халдлагын хохирогч болсоор байна. Үүнтэй холбоотойгоор олон улсын томоохон судлаач шинжээчдийн тайлан мэдээг нэгтгэн дүгнэв.
 
“ISC²” дэлхийн кибер аюулгүй байдлын мэргэжлийн байгууллагын шинжээчид Хойд Америк, Европ, Латин Америк, Ази, Номхон далайн бүс нутагт  жижиг, дунд, томоохон байгууллагуудын 3790 мэргэжилтнүүдийн дунд  кибер аюулгүй байдлын ажиллах хүчний судалгаа хийсэн байна.
 
Судалгаанаас харахад кибер аюулгүй байдлын мэргэжил нь дэлхийн хэмжээнд эрс өсч, одоогоор энэ салбарт ажиллаж буй 3.5 сая хүн болж, өнгөрсөн жилийн тооцооноос 25 хувиар өссөн байна. Дэлхийн хэмжээнд ажиллах хүчний хомсдол буурч байгаа бөгөөд өнгөрсөн онд мэдээлэгдсэн 4.7 сая хүн амын хомсдолоос 3.12 сая болж буурчээ. Энэ салбарт ажил эрхлэх нь АНУ-д ойролцоогоор 41%, дэлхийн хэмжээнд 89% -иар өсөх шаардлагатай байгааг харуулж байна.
 
Судалгаанд хамрагдсан байгууллагуудын 30 % нь "зохих хэмжээний тусгай хамгаалалтын ажилтнуудтай” гэж мэдээлсэн бол 42 %  нь “бага зэрэг дутагдалтай”, 22 %  нь “мэдэгдэхүйц дутагдалтай” байгааг мэдээлэв.
Коронавирусын хор уршигаар дэлхийн эдийн засаг санхүүгийн том хямралд өртөөд байгаа ч  аж ахуйн нэгжүүд гэрээсээ ажиллах боломж нөхцлийг бүрдүүлж, үүнийг дагаад кибер аюулгүй байдлыг хангах боловсон хүчин болон аюулгүй сүлжээний дэд бүтцэд хөрөнгө зарцуулж эхэлсэн байна.
АНУ-ын үүлэн тооцоолол дээр суурилсан аюулгүй байдлын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч “Zscaler” компанийн судалгааны баг  2020 оны 01 дүгээр  сараас 09 дүгээр сарын хооронд илэрсэн 6.6 тэрбум халдлагад дүн шинжилгээ хийж, технологийг нарийвчлан судалж үзжээ. Үүнд:
  • SSL-д суурилсан шифрлэгдсэн халдлагын тоог 2019 онтой харьцуулахад 260%-иар өссөн.
  • SSL / TLS сувгаар дамжуулсан ransomware халдлага 03 дугаар сараас 09 дүгээр сарын хооронд 500 %-иар өссөн бөгөөд үүний 40% нь харилцаа холбоо, технологийн компаниудад чиглэгдсэн байна.
  • Эрүүл мэндийн байгууллагууд руу SSL-д суурилсан бүх дайралтын 1.6 тэрбум буюу 25 гаруй хувь нь чиглэж байсан бол санхүүгийн болон даатгалын компаниуд руу 1,2 тэрбум буюу 18% , үйлдвэрлэлийн байгууллагууд руу 1,1 тэрбум орчим халдлага чиглэсэн байна.
  • Google, AWS, Dropbox, OneDrive зэрэг итгэмжлэгдсэн файл хадгалах үйлчилгээгээр дамжуулж SSL/TLS дээр суурилсан халдлагууд нэмэгдэж байгааг мэдэгдсэн байна.

Зураг 1. SSL-д суурилсан халдлага /байгууллагын төрлөөр/ 

Тус компанийн мэргэжилтнүүд цар тахлын улмаас онлайнаар ажиллах, cloud бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний хэрэглээ нэмэгдсэнтэй холбон тайлбарлаж, SSL траффик нь  аюулгүй траффик биш гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх цаг болсон, шифрлэлтийн хэрэглээ нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор халдлага үйлдэгчид довтолгоогоо нуун дарагдуулах арга нь улам нарийсч байгаа бөгөөд шифрлэгдсэн урсгалыг шалгах шаардлагатай болж байгааг онцлон тэмдэглэсэн байна.
Европын Холбооны Кибер Аюулгүй байдлын агентлаг (ENISA)-аас гаргасан кибер аюул занал бүхий 2020 оны 8 дахь тайланд халдлагын статистик тоон мэдээлэл болон учруулсан хор хохирол зэргээс хамаарч топ 15 халдлагын төрлийг жагсаасан байна.
Зураг 2. Топ 15 халдлагын төрөл
 
Энэхүү жагсаалтад хортой код, вебд суурилсан болон веб аппликейшн төрлийн халдлага, фишинг, DDoS буюу үйлчилгээ бусниулах зэрэг халдлагууд давтамж болон хор хохирол өндөртэйгээр тусгагдсан бөгөөд кибер халдлага, түүний өнөөгийн чиг хандлагыг дараах байдлаар онцлон тэмдэглэв.
  • COVID-19 цар тахлын үеэр хуурамч онлайн худалдааны вэбсайтууд болон хуурамч онлайн худалдаачдын тоо нэмэгдсэн.
  • COVID-19 цар тахлын улмаас мобайль аппликейшн, дижитал платформоор дамжуулах мөнгө залилах гэмт хэргийн тоо нэмэгдсэн.
  • Халдлага үйлдэгчид олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл, нийгмийн сүлжээг ашиглаж хуурамч холбоос, аккаунт үүсгэн сугалааны луйвар, зээлийн луйвар ихээр үйлдэж байна.
  • Оюуны өмч, төрийн нууцад хамаарах үнэ цэнэтэй мэдээлэлд чиглэсэн, төрийн дэмжлэгтэй APT бүлэглэлүүдийн халдлага, дайралтуудын тоо нэмэгдсэн;
  • ЕХ-ны орнуудад COVID-19 сэдвийг ашиглан фишинг халдлага үйлдэх хакеруудын тоо нэмэгдсээр байна;
  • Ransomware хортой код нь өргөн цар хүрээтэй хэвээр байгаа бөгөөд Европын холбооны олон байгууллагуудад их хэмжээний хор хохирол дагуулсаар байна.;
Цар тахлын аюул дэлхийг донсолгосон энэ үед засгийн газар, байгууллага аж ахуйн нэгжүүд дижитал шилжилт хийх зайлшгүй шаардлага тулгараад байгаа нь олон кибер гэмт хэрэг үйлдэгдэх, кибер орчны эмзэг байдлын тоо улам бүр өргөжин тэлэх нөхцлийг бүрдүүлж байна.
Иймд иргэд аж, ахуйн нэгжүүд коронавирусын халдвараас сэргийлэх халдвар хамгааллын дэглэм сахихаас гадна кибер аюул заналын үр нөлөөг ухамсарлаж,  аюулгүй байдлаа хангаж ажиллахыг мэдээллийн аюулгүй байдлын газраас зөвлөж байна.
 
Эх сурвалж:
https://www.darkreading.com/ 
https://www.enisa.europa.eu/ 
https://www.zscaler.com/blogs/ 
https://www.isc2.org/ 
Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Тод мэдээ

Мотоцикл болон чанга дуу чимээтэй тээврийн хэрэгсэлд тавих хяналт шалгалт үргэлжилж байна

Огноо:

,

Мотоцикл болон чанга дуу чимээтэй тээврийн хэрэгсэлд тавих хяналт шалгалт үргэлжилж байна. Одоогоор байдлаар 431 тээврийн хэрэгсэлд шалгасан байна. Үүнээс 191 арга хэмжээ авчээ.

Тодруулбал, жолоодох эрхгүй 24, хамгаалах малгайгүй 6, яндангийн дуу намсгуургүй 18 байсан байна.  Мөн  авто машин 13, мотоцикл 25, суррон 8, мопед 2 түр саатуулжээ.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод мэдээ

АНУ-д оршин суугаа монгол иргэдийн анхааралд!

Огноо:

,

Монгол Улсаас Америкийн Нэгдсэн Улсад суугаа Элчин сайдын яамнаас тус улсад оршин суугаа иргэдэд хандан дараах зөвлөмжийг гаргажээ.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод мэдээ

Төрийн өмчийн ЕБС-ийн элсэлтийн цахим бүртгэл энэ сарын 12-нд эхэлнэ

Огноо:

,

Ирэх 2025-2026 оны хичээлийн жилд Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 1 дүгээр ангийн элсэлтийн цахим бүртгэлийг Монгол Улсын хэмжээнд 2025 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдрөөс 08 дугаар сарын 26-ны өдрийг дуустал E-Mongolia системээр  дамжуулан зохион байгуулна.  

Иргэд 1 дүгээр ангийн элсэлтийн цахим бүртгэлийн үйлчилгээг авахдаа дараах зүйлсийг анхаарна уу.

- Өөрийн болон хүүхдийнхээ хаягийн бүртгэл, мэдээллийг нягталж, баталгаажуулсан байх;

- Шилжилт хөдөлгөөнийг 8 дугаар сарын 05-ны өдрөөс өмнө баталгаажуулсан байх; (хуурамчаар хаягийн бүртгэл, түрээсийн гэрээ хийхийг хориглоно)

2019 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2019 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн хооронд төрсөн 6 настай хүүхэд 1 дүгээр ангийн цахим бүртгэлд хамрагдана. 

БОЛОВСРОЛЫН ЯАМ

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Тод мэдээ5 цаг 58 минут

Мотоцикл болон чанга дуу чимээтэй тээврийн хэрэгсэлд тавих хяналт ша...

Тод мэдээ5 цаг 58 минут

АНУ-д оршин суугаа монгол иргэдийн анхааралд!

Тод мэдээ6 цаг 2 минут

Төрийн өмчийн ЕБС-ийн элсэлтийн цахим бүртгэл энэ сарын 12-нд эхэлнэ...

Тод мэдээ6 цаг 6 минут

2026 оны төсвийн төсөлд олон нийтээс санал авах танхимын хэлэлцүүлги...

Тод мэдээ6 цаг 9 минут

2025 оны эхний долоон сарын байдлаар 420 хүүхэд зам тээврийн осолд ө...

Тод мэдээ6 цаг 15 минут

Женев хотноо зохион байгуулагдсан Парламентын дарга нарын дэлхийн 6-...

Тод мэдээ6 цаг 34 минут

Авто засвар, авто угаалга, хоёрдогч түүхий эд худалдаалж буй 188 бай...

Өнөөдөр6 цаг 36 минут

Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл өнөөдөр эхэлнэ

Өнөөдөр6 цаг 41 минут

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Өнөөдөр6 цаг 50 минут

Улаанбаатарт өдөртөө 23 хэм дулаан

Тод мэдээ2025/08/01

Айл өрхийг 2028 оныг хүртэлх хугацаанд үе шаттай хийн газын хэрэглээ...

Тод мэдээ2025/08/01

СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ: Гурван настай хүүхэд голын усанд живж нас баржээ

Тод мэдээ2025/08/01

Үерийн аюулаас сэрэмжлүүлж байна!

Тод мэдээ2025/08/01

Мотоцикл, автомашин мөргөлдсөн ноцтой ослын улмаас нэг хүн амиа алдж...

Тод мэдээ2025/08/01

Тээврийн хэрэгсэл хулгайлдаг хоёр бүлэг этгээдүүдийг баривчиллаа

Тод мэдээ2025/08/01

СЕХ: Улс төрийн 27 нам хуулийн хугацаанд тайлангаа ирүүллээ

Тод мэдээ2025/08/01

Энэ арав хоногт цаг агаар ямар байх вэ

Тод мэдээ2025/08/01

2026 оны төсвийн төсөлд олон нийтээс санал авах танхимын хэлэлцүүлги...

Тод мэдээ2025/08/01

Б.Содбаатар: “Улаанбаатар Трам” төслийн шав тавьсан гэх мэдээлэл...

Өнөөдөр2025/08/01

Г.Занданшатар: НӨАТ-ын буцаан олголтыг 5 хувь болгоно

Тод мэдээ2025/07/31

Энхтайваны гүүрний доор хэсэгт 1100 метр борооны ус зайлуулах шугам ...

Тод мэдээ2025/07/31

Ашиглалтын шаардлага хангахгүй барилгыг буулгаж, шинээр орон сууц ба...

Тод мэдээ2025/07/31

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан ОХУ-ын Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөли...

Тод мэдээ2025/07/31

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болов

Тод мэдээ2025/07/31

ЗГ: Улаанбаатар хотын дулаан хангамжид схемийн өөрчлөлт хийнэ

Тод мэдээ2025/07/31

ЗГ: 2026 оны төсөвт татвар төлөгчдийн саналыг тусгахыг үүрэг болгов

Тод мэдээ2025/07/31

Улаанбаатар метро барих гүйцэтгэгчийг шалгаруулах II шатны сонгон ша...

Тод мэдээ2025/07/31

Нүкага Фүкүширо: Хоёр орны парламентын хамтын ажиллагаанд шинэ хууда...

Өнөөдөр2025/07/31

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Өнөөдөр2025/07/31

Улаанбаатарт өдөртөө 28 хэм дулаан

Санал болгох