Тод мэдээ
“Дорнод Эдийн засгийн форум-2022” болно
ОХУ-ын Владивосток хотод 9 дүгээр сарын 5-8-ны өдрүүдэд YII Дорнод эдийн засгийн форум зохион байгуулагдана. Энэхүү форум нь монголын улс төр, бизнес эрхлэгчдэд хэдийнээ танил болсон билээ. YII Дорнод Эдийн засгийн форумд дэлхийн 50 орчим орны төлөөлөгчид оролцохоо мэдэгдэж баталгаажуулсан.
“Олон төвт ертөнц рүү” сэдэвт энэхүү арга хэмжээний гол зорилт нь гэвэл бизнес харилцааг шинэчлэх, эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, өсөлт хөгжлийн шинэ аргуудыг хэлэлцэн хэрэгжүүлэх юм. Форумын ажил хэргийн төлөвлөгөөнд Алс Дорнодын алсын хөгжил, дэлхийн болон энэ бүс нутгийн эдийн засаг, олон улс орны хамтран ажиллах, дэлхийн шинэ тогтолцоог ярилцан шийдэх зэрэг олон олон асуудлууд багтсан.
YII Дорнод Эдийн засгийн форумын ажилд 70 арга хэмжээтэй. Үүнд:
- Орос-Энэтхэг, Орос-Вьетнам, Орос-АСЕАН зэрэг бизнес уулзалтууд,
- ОХУ – БНХАУ ажлын хэсгийн Зөвлөлийн хуралдаан,
- Арктик дахь худалдаа – хөрөнгө оруулалтын тухай бага хурал зэрэг орсон.
ДЭЗФ-2022 форумыг мэдээ мэдээллийн 4000 орчим төлөөлөгчид нэвтрүүлж түгээнэ.
Монгол улс нь хойд дорнодын олон улсын хамтын ажиллагааг сонирхон тус форумын ажилд олон удаа оролцож байгаа орнуудын нэг билээ. Владивосток хотод манай улсын Худалдааны төлөөлөгчийн газар нээгдсэн хэдийч монголчууд үүний үр шимийг үзээгүй байна. Манай улс төрийн зүтгэлтэн, худалдаа бизнесийн төлөөлөгчид зүгээр идэвхгүй ажиглагч байхаасаа илүү тодорхой төсөл, төлөвлөгөөтэй ирж гар бие ухаанаа уралдуулж оролцох нь зүйтэй. Хэн нэг нь бидэнд бэлэн эдийн засгийн бүтээгдэхүүн санал болгохийг хүлээн авч, идэвхгүй хэрэглэгч байж болохгүй. Монголын төлөөлөгчид ДЭЗФ-2022 форумд өөрсдийн сонирхолд нийцсэн бодитоор хэрэгжих төлөвлөгөөтэй оролцон энэхүү бүс нутгийн гол тоглогчидтой хамтран ажиллана гэдэгт найдаж байна.
Зөвлөлт Холбоот Улс задран бутархад гуравдагч хөршийн бодлого нь Монгол улсын эдийн засгийг амь зогооход л тус болсоноос бодит эдийн засгийн үр дүнд хүргээгүй. Сүүлийн гучаад жилийн турш улсынхаа гадаад бодлого, гадаад эдийн засгийн бодлогоороо олон талт зарчимыг баримтлан ирсэн нь өрийн дарамтанд орох шалтгаан нь болж байна. Дундыг баримтлах зарчим бол хоцрогдсон арга барил юм. Олон талыг баримтлах гэсэн байр суурьнаас хандснаараа өөрсдийн газарзүйн хөршүүд мөн гуравдагч хөршүүдийнхээ итгэлийг алдаж дууслаа. Аль аль талд таалагдах гээд бээцэгнэж буйг бүгд харж байгаа. Ийм байхад хэн манай улсыг найдвартай итгэлтэй түнш гэж тоож үзэх вэ? Ийм учраас л бид тал талаас олон улсын ядуугийн халамжийн тусламж аваад ямар ч үр дүнгүй идээд дуусгаж байна. Мэдээж, ийм тусламж нь үндэсний эдийн засагт хөрөнгө оруулалт болохгүй.
Өнөөдөр дэлхий нийтээрээ шинэ эрин үед шилжиж байгааг хүн бүр ойлгож байгаа. Өнөө үетэй хөл нийлж алхахгүй бол эдийн засгийн хохирол амсана. Манай улсын зарим давхаргын төлөөлөгчид “гуравдагч хөршийн” тусламжинд их найдаж байгаа нь Улаанбаатарыг их хохирол, эрсдэлд оруулах магадлалтай байна. Монгол улс газарзүйн хувьд Америк, Европын Холбооны орнуудаас хол байршилтай учир тэдэнд эдийн засгийн хувьд ямар ч ашиггүй, тийм ч их ач холбогдолгүй, тэдний сонирхлыг их татахгүй. Тэдний тусламжийн мөнгө нь бол ОХУ болон Хятадыг торгоох, энэ хоёр том гүрний мэдрэлээр даажигнан тоглох л зорилготой.
Эсрэгээрээ улс төр, соёл нийгмийн ялгаатай хэдийч газарзүй, бүс нутгийн байршилаа ухаалгаар ашиглан ажиллах улс орнууд хожино. Тиймээс ДЭЗФ-2022 форумыг Монгол улс нь Ази-Номхон далайн бүс нутгийн улс орнуудтай хамтран ажиллах боломж болгон ашиглах нь оновчтой юм.
Үүнээс гадна коронавирусын халдвар, мөн дэлхийн эдийн засгийн том хямрал ойртож байгаа өнөөгийн нөхцөлд манай улсын удирдлага нь ОХУ-тай бүх талаар нягт харилцан ажиллаж улс төр, эдийн засгийн байдлаа сайжруулж авах боломжтой. Орос улс нь шударга, найдвартай стратегийн түнш гэдгийг манай хоёр улсын түүх батлана. Өрнөдийн хорио цээрийн дарамтыг ажрахгүй даван туулж, өөрийн эдийн засгийн чадамж, чадалаа харуулж байна. Эсрэгээрээ Өрнөдийн орнууд гаргасан хорио цээрээсээ болж эдийн засгаараа хохирон хэдэн тэрбум еврогийн алдагдалд орж байгаа юм. Монгол улс нь Ази-Европын эдийн засгийн холбоо, Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага, БРИКС-ын холбоо зэрэг олон улсын байгууллагуудад оролцон ажиллах хэрэгтэй. Улс төр, эдийн засгийн шийдвэргүй, зориггүй олон жил болж байгаа нь Монгол улсын үндэсний эдийн засгийг үгүй болгож иргэдийг ихээр хохироож байна.
Өнөөдөр Дорнодын Эдийн засгийн форум нь Ази-Номхон далайн бүсд олон улс орны хамтран ажиллах, дэлхийн эрэлт хэрэгцээтэй томоохон талбар болж чадсан. Оросын зах зээлээс барууны компаниуд гарсанаар ДЭЗФ-2022 форум нь Ази-Номхон далайн бүс, Ойрхи Дорнод, Африкийн орнуудад ОХУ-тай хамтран ажиллах сайхан боломжууд нээж өгч байна. ОХУ, БНХАУ хоёр гүрэн өнөөгийн цаг үед улс төр, эдийн засгийн лидер улс болсон нь хэнд ч ойлгомжтой. Тиймээс Дорнодын Эдийн засгийн форум нь дэлхийн эдийн засгийн олон жилийн түншлэлийн хамтрагчидаа олох томоохон хэрэгсэл болно. Энэхүү түүхэн боломжийг манай улс зөвөөр, үр бүтээлтэй ашиглах нь Монгол улсын цаашдын хөгжилд томоохон тулах цэг болж өгнө.
Иймээс Дорнодын Эдийн засгийн форум-2022 арга хэмжээнд оролцох монголын төлөөлөгчид бодитоор хэрэгжих ажил хэрэгч саналтай ирж оролцоно гэдэгт итгэж байна.
Тод мэдээ
Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх үндэсний зөвлөлийн хурал боллоо
Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх үндэсний зөвлөлийн хурал 2024 оны тавдугаар сарын 06-ны өдөр боллоо. ХЗДХ-ийн сайд Б.Энхбаяр хурлыг нээхдээ манай улс мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тогтолцоог бэхжүүлэх, чиг үүрэг хүлээсэн төрийн байгууллагуудын уялдаа холбоог сайжруулах, хүний нөөцийг чадавхжуулахад онцгой анхаарч ажиллаж байгааг тодотгов.
Монгол Улс 2023 онд ФАТФ-ын 8 дугаар зөвлөмжийн үнэлгээгээ ахиулснаар ФАТФ-ын техник хэрэгжилтийн 40 зөвлөмжийг бүрэн биелүүлсэн Ази Номхон далайн мөнгө угаахтай тэмцэх бүлгийн анхны орон (зөвлөмж 15 шинэчилсэн үнэлгээгээр), дэлхийн 5 дахь орон болсон. Өнөөдрийн ээлжит хурлаар нийт 7 асуудал хэлэлцэв.
Тодруулбал, Ази, Номхон далайн мөнгө угаахтай тэмцэх бүлгийн уулзалтад оролцсон болон Монгол Улсын 2024 оны явцын тайланг хүргүүлсэн талаар уулзалтын эхэнд танилцуулга мэдээлэл хийлээ. Түүнчлэн олон улсын түвшинд авч хэрэгжүүлж буй хориг арга хэмжээний өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар Монголбанкны Санхүүгийн мэдээллийн албаны дарга Б.Батбаатар, Монгол Улсад мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх болон үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэхийг санхүүжүүлэхэд шинээр үүсэж буй эрсдэлийн талаар Авлигатай тэмцэх газраас мэдээлэл өглөө.
Хурлын төгсгөлд “Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх үндэсний хэмжээнд хэрэгжих арга хэмжээний төлөвлөгөөний 2023 оны биелэлт” болон бусад асуудлыг хэлэлцэн, Үндэсний зөвлөлийн гишүүд санал солилцов гэж Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас мэдээллээ.
Тод мэдээ
“Дэлгэрэнгүй тайлбартай Монголын нууц товчоон” бүтээлийг номын сангуудад хүлээлгэн өгөв
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас 21 аймаг, нийслэл, томоохон их сургуулиудын номын санд “Дэлгэрэнгүй тайлбартай Монголын нууц товчоон” бүтээлийг хүлээлгэн өглөө.
Дээрх бүтээл нь түүхэн үг хэллэг, 400 гаруй түүхт хүн, улс гүрэн, овог аймаг, цол, үйл явдал, ёс заншил, зэвсэг хэрэглэл, газар усны нэрд хамаарах 4,300 орчим тайлбарыг хэл шинжлэл, сурвалж судлал, түүх, угсаатан судлал, соёл судлал, газар зүй, нэр зүйн үүднээс боловсруулсан, хамгийн олон талыг хамарсан, хамгийн олон тайлбартай.
Номын удиртгал хэсэг ерөнхий ойлголт өгөх мэдлэг, мэдээлэл агуулсан бол үндсэн хэсэгт уг зохиолын эхийг монгол бичиг болон кириллээр буулган хөрвүүлж, утга, агуулгыг нь ойлгомжтой байдлаар тайлбарласан юм.
Номыг түүх, хэл, соёл, уран зохиол, сурвалж судлал, газар зүй, нэр судлал зэрэг салбарын 25 эрдэмтэн хамтран 2022-2023 онд, жил гаруй хугацаанд бүтээсэн бөгөөд түүхийн судалгааны багийг Ц.Цэрэндорж, хэлний судалгааны багийг Ш.Чоймаа нар удирдсан.
“Монголын нууц товчоон” нь Их эзэн Чингис хаан, түүнийг залгамжлагчид хийгээд дөрвөн зуу гаруй түүхт хүний амьдрал, үйл хэрэг, Их Монгол Улсын тулгар төр, гадаад харилцаа, байлдан дагуулал, нүүдэлчин ардын ахуй амьдрал, хэл яриа, шашин шүтлэг, зан үйл зэрэг Монголын төдийгүй Евроазийн түүхийн өргөн хүрээтэй асуудлыг яруу сайхнаар дүрслэн өгүүлсэн, түүх, хэл, соёлын үнэлж баршгүй сурвалж бичиг, утга зохиолын охь манлай, дахин давтагдашгүй үнэт бүтээлд тооцогддог.
Тиймээс 1989 онд “Монголын нууц товчоон” зохиогдсоны 750 жилийн түүхт ойг олон улсын хэмжээнд өргөн тэмдэглэн өнгөрүүлэхийг ЮНЕСКО-ийн Гүйцэтгэх зөвлөл уриалсан түүхтэй.
“Монголын нууц товчоон”-ыг дэлхийн 30 гаруй оронд, англи, азербайжан, болгар, герман, испани, итали, казах, унгар, марати, орос, перс, польш, солонгос, төвөд, тува, турк, франц, хятад, чех, эсперанто, япон зэрэг 30 гаруй хэлээр орчуулж, давхардсан тоогоор 150 гаруй удаа хэвлээд байна.
Их Монгол Улс, Эзэнт гүрний үед холбогдох судалгаа “Монголын нууц товчоон”-той салшгүй холбоотой учир хэл, түүх, соёл, аман зохиол, уран зохиол зэрэг олон талаас нь судлан шинжилсээр ирсэн юм.
“Дэлгэрэнгүй тайлбартай Монголын нууц товчоон” бүтээлийг Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн санаачилгаар бүтээсэн юм.
Мөн номын сангуудад Угсаатны зүйч Б.Отгонбаатарын “Монголын угсаатны зүйн судалгаа I, II” ботийг хүлээлгэн өглөө.
I ботид монголчуудын оршуулгын зан үйл (ХХ зуун), малчдын нүүдэл, нүүдэллэх уламжлал (ХХ зууны эцсээс ХХI зууны эхэн) зэрэг нэг сэдэвт бүтээл, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэл, нийтлэл, дурсамж, II ботид хээрийн шинжилгээ, эх хэрэглэгдэхүүн болон дурсамж зураг зэрэг багтжээ.
Тод мэдээ
Өмнөговь аймаг нэг сая мод тарьж ургуулаад байна
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хэрэгжилттэй танилцах, эрчимжүүлэх Ажлын хэсгийн гишүүд өнөөдөр Өмнөговь аймгийн Даланзадгад суманд ажиллалаа.
“Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Өмнөговь аймаг 70 сая мод тарьж ургуулах амлалт өгсөн юм.
Энэ хүрээнд “Ойн менежментийн мастер төлөвлөгөө-2030”-ийг боловсруулан баталж, 2022-2024 онд бэлтгэл ажлыг эхлүүлж, 2025-2028 онд мод тарьж ургуулах, ойжуулах ажлыг эрчимжүүлэн, 2029-2030 онд ургалт, өсөлтийг дэмжих, арчлах ажлуудыг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн байна.
Тухайлбал:
- Төв суурин газрын ногоон байгууламж, цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах,
- Арц Богдын өвөр хоолойн салхийг сааруулах зорилгоор Даланзадгад, Ханхонгор, Булган сумын нутагт тус бүр нь 50 га талбай бүхий 100 ширхэг ойн хамгаалалтын зурвас байгуулах,
- Өмнөговь аймгийн заган ойн санг тэлэх зорилгоор 240 мянган га талбайд бортоготой загаар ойжуулах, 700 мянган га талбайд заган ойн байгалийн ургалтыг дэмжих,
- Онги гол, Улаан нуурыг түшиглэн 35 мянган га талбайд тэжээлийн ургамал, ой хосолсон агропаркийг байгуулах зэрэг дөрвөн чиглэлд ажиллаж байгааг танилцууллаа.
Түүнчлэн “Мод тарьж ургуулсан иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад урамшуулал олгох журам”-аар мөрдөж байсан мөнгөн дүнг нэмэгдүүлэн баталжээ. Ингэснээр Өмнөговь аймагт иргэн есөн мод, аж ахуйн нэгж 90-ээс дээш мод тарьж ургуулбал гурван жилд нэг модонд 13,500 төгрөгийн усалгаа, арчилгааны урамшууллыг олгож байна.
“Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд тарьсан модонд олгох урамшууллыг нэмэгдүүлснээр мод тарих ажил эрчимжиж, өнгөрсөн онд нийт 73 мянган модонд 160 гаруй сая төгрөгийн урамшуулал олгосон гэдгийг Өмнөговь аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газрын дарга Х.Отгонмөнх энэ үеэр онцолж байв.
“Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн хэрэгжиж эхэлснээс хойш Өмнөговь аймаг 2021 онд 115 мянган мод, 2022 онд 343 мянган мод, 2023 онд 546 мянга буюу нийт нэг сая орчим мод тариад байна.
Өмнөговь аймагт тарьц, суулгацын нөөцийг бүрдүүлэхэд анхаарал хандуулж, Сум дундын ойн ангийг 2022 онд Сэврэй суманд, 2023 онд Цогт-Овоо суманд шинээр байгуулсан байна.
Тус аймагт 16 мод үржүүлгийн газар үйл ажиллагаа явуулж, 2023 онд 2.9 сая тарьц, суулгацын нөөцийг бүрдүүлжээ.
Цаашид үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд тавьсан зорилтоо хэрэгжүүлэхэд говийн бүсийн усны нөөц, ажиллах хүчний асуудал тулгамдаж байгааг мэргэжилтнүүд энэ үеэр хэлж байв.
Сэтгэгдэл